ನರಗುಂದ ದಂಗೆಯಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷರ ವಿರುದ್ಧ ಕಾದಾಡಿದ ವೀರ ಕಲಿ ಅಬ್ದುಲ್ಲಾ ಮೊಹಿಯುದ್ದೀನ್

ಹೊಸದಿಗಂತ ಡಿಜಿಟಲ್‌ ಡೆಸ್ಕ್‌
ನರಗುಂದ ಕೋಟೆಯ ಶೆಟ್ಸಂದಿ ಮೊಹಿಯುದ್ದೀನ್ ಅವರ ಪುತ್ರ ಅಬ್ದುಲ್ಲಾ ಮೊಹಿಯುದ್ದೀನ್ ಕರ್ನಾಟಕದ ಧಾರವಾಡದ ನರಗುಂದ ನಿವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದರು.
ಅವರು 1857-1858 ರ ದಂಗೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರು. ನರಗುಂದದ ಜಮೀನ್ದಾರರಾಗಿದ್ದ ಭಾಸ್ಕರ್ ರಾವ್ (ಬಾಬಾ ಸಾಹೆಬ್) ಭಾವೆ ನೇತೃತ್ವದ ನರಗುಂದದ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿಗಳ ಗುಂಪನ್ನು ಸೇರಿದರು. ಬಾಬಾ ಸಾಹೇಬರು ಬ್ರಿಟಿಷರ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಲು ರಹಸ್ಯವಾಗಿ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ನೆರೆಹೊರೆಯವರೊಂದಿಗೆ ಮೈತ್ರಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡರು. ಅಬ್ದುಲ್ಲಾ ಮೊಹಿಯುದ್ದೀನ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಸುಮಾರು 2500 ಮಂದಿ ಅವರ ಸೂಚನೆಯನ್ನು ಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದರು.
ಗುಲಿಯಾ  ಅವರು ಮರಾಠಾ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ರಾಜಕೀಯ ಏಜೆಂಟ್ C. J. ಮ್ಯಾನ್ಸನ್ ಅವರನ್ನು ಕೊಂದು ಶಿರಚ್ಛೇದ ಮಾಡಿದ್ದ ವೇಳೆ ಬಾಬಾ ಸಾಹೇಬ್ ಗುಲಿಯಾ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಇದ್ದರು. ಬಾಬಾ ಸಾಹೇಬ್ ತನ್ನ ಅನುಯಾಯಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಮ್ಯಾನ್ಸನ್ ತಲೆಯನ್ನು ತನ್ನ ಕೋಟೆಗೆ ತಂದು ತನ್ನ ಜನರಿಗೆ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದನು. ನಂತರ, 2,500 ಜನರಿದ್ದ ಅವರ ಸೈನ್ಯವು ಬ್ರಿಟಿಷರ ವಿರುದ್ಧ ಕೆಚ್ಚೆದೆಯಿಂದ ಹೋರಾಡಿದ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ, ಬಾಬಾ ಸಾಹೇಬ್ ಕೆಲವು ಅನಿರೀಕ್ಷಿತ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ಸೋತರು. ಕೋಟೆಯಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡರೂ, ಬಾಬಾ ಸಾಹೇಬನನ್ನು ನಂತರ ತೋರಗಲ್ ಅರಣ್ಯದಲ್ಲಿ ಸೆರೆಹಿಡಿಯಲಾಯಿತು, ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು 1858 ರ ಜೂನ್ 12 ರಂದು ಗಲ್ಲಿಗೇರಿಸಲಾಯಿತು.
ಜೂನ್ 23 ರಂದು ಬಾಬಾ ಸಾಹೇಬ್ ಅವರ ಅನುಯಾಯಿ ಅಬ್ದುಲ್ಲಾ ಮೊಹಿಯುದ್ದೀನ್ ಅವರನ್ನು ಬಂಧಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಲೆಫ್ಟಿನೆಂಟ್ ಕರ್ನಲ್ ಮಾಲ್ಕಮ್ ಅವರು ಸಮುದ್ರದ ಆಚೆಗೆ ಜೀವಾವಧಿ ಶಿಕ್ಷೆ ವಿಧಿಸಿದರು. ನರಗುಂದದಲ್ಲಿ ದಂಗೆಗೆ ನೆರವು ನೀಡಿದ ಮತ್ತು ಮ್ಯಾನ್ಸನ್ ಕೊಲೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ ಆರೋಪದ ಮೇಲೆ ಅವರಿಗೆರ ಈ ಶಿಕ್ಷೆ ವಿಧಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಎರಡನೇ ಆರೋಪ ಅವರ ವಿರುದ್ಧ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸಾಬೀತಾಗಲಿಲ್ಲ. ಅವರನ್ನು ಮುಂದೆ ಅಂಡಮಾನ್ ದ್ವೀಪಗಳಿಗೆ ಸಾಗಿಸಲಾಯಿತು.