ತ್ರಿವೇಣಿ ಗಂಗಾಧರಪ್ಪ
ಚಾರ್ಮಿನಾರ್ ಒಂದು ಭವ್ಯವಾದ ರಚನೆಯಾಗಿದ್ದು, ಶತಮಾನಗಳು ಉರುಳಿದರೂ ತನ್ನ ಕೊನೆಯಿಲ್ಲದ ಆಕರ್ಷಣೆಯಿಂದ ಪ್ರವಾಸಿಗರನ್ನು ಕೈ ಬೀಸಿ ಕರೆಯುತ್ತಿದೆ. ನವಾಬರ ಕಟ್ಟಡಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ ಚಾರ್ಮಿನಾರ್ ನಿರ್ಮಾಣದ ಹಿಂದೆ ಹಲವು ಕುತೂಹಲಕಾರಿ ಸಂಗತಿಗಳು ಅಡಗಿವೆ. ಚಾರ್ಮಿನಾರ್ ಕುರಿತಾದ ಕೆಲವು ವಿಷಯಗಳು ಆಶ್ಚರ್ಯಕರವಾಗಿದ್ದರೆ, ಇನ್ನೂ ಕೆಲವು ಇಂದಿಗೂ ಅಗ್ರ ರಹಸ್ಯವಾಗಿ ಉಳಿದಿದೆ. ನಿಜಾಮರ ನಗರವಾದ ಹೈದರಾಬಾದ್‌ಗೆ ಕಾಲಿಡುವ ಯಾವುದೇ ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಚಾರ್ಮಿನಾರ್ ಅನ್ನು ನೋಡದೆ ತಮ್ಮ ಪ್ರವಾಸವನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸುವುದಿಲ್ಲ.
ಚಾರ್ಮಿನಾರ್ ಎಂದರೆ ನಾಲ್ಕು ಕಂಬಗಳು. ಸ್ಮಾರಕವಾಗಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ ಈ ಕಟ್ಟಡವನ್ನು ಈಗ ಹೈದರಾಬಾದ್ ನಗರದ ವಿಶ್ವಪ್ರಸಿದ್ಧ ಸಂಕೇತವೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸುಧಾರಿತ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದಿಂದ ರಚನೆಯಾಗಿ ನಾಲ್ಕು ಶತಮಾನಗಳವರೆಗೆ ಹಾಗೇ ಉಳಿದಿದೆ ಎಂದರೆ ಆ ಕಾಲದ ಕೌಶಲ್ಯ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಎಷ್ಟು ಪ್ರಬಲವಾಗಿತ್ತು ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ತಾಜಾ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ರಚನೆಯನ್ನು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಗಮನಿಸಿದರೆ ಇದರ ಹಿಂದೆ ಎಷ್ಟು ಸಂಶೋಧನೆ ಅಡಗಿದೆ ಎಂಬುದು ಅರ್ಥವಾಗುತ್ತದೆ. ಅದರ ಸಂಪೂರ್ಣ ಅರಿವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೆ ಮಾತ್ರ ಪ್ರತಿ ಹೆಜ್ಜೆಯಲ್ಲೂ ಅದರ ವೈಭವವನ್ನು ಆನಂದಿಸಲು ಸಾಧ್ಯ.
ಈ ರಚನೆಯ ಪ್ರತಿ ಹೆಜ್ಜೆಯಲ್ಲೂ ಚಾರ್ ಅಡಗಿದೆ ಎಂಬುದು ಅನೇಕರಿಗೆ ತಿಳಿದಿಲ್ಲ. ಪ್ರತಿ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲೂ ನಾಲ್ಕನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುವಂತೆ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿರುವ ಈ ಕಟ್ಟಡ ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ಅದ್ಭುತ ಕಟ್ಟಡವೆಂದೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿ ಪಡೆದಿದೆ. ಪುರಾತತ್ತ್ವ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ಚಾರ್ಮಿನಾರ್ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ನೈಜ ಸಂಗತಿಗಳನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿವೆ.
ಚಾರ್ಮಿನಾರ್ ಅನ್ನು ನಾಲ್ಕು ಬದಿಗಳಲ್ಲಿ 40 ಮುಖಗಳನ್ನು ಅಳೆಯುವ ಮೂಲಕ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ, 60 ಗಜಗಳಲ್ಲಿರುವ ನಾಲ್ಕು ಮಿನಾರ್‌ಗಳ ಎತ್ತರವನ್ನು ನಾಲ್ಕರಿಂದ ಭಾಗಿಸಲಾಗಿದೆ. ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುವ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಅಳತೆಯು ನಾಲ್ಕರಿಂದ ಭಾಗಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ ಎಂಬುದು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿದೆ. ನಾಲ್ಕು ಕಮಾನುಗಳಿವೆ. ಮುಖ್ಯ ಕಮಾನಿನ ಪ್ರತಿ ಬದಿಯಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಸಣ್ಣ ಕಮಾನುಗಳಿವೆ. ವಿವಿಧ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿರುವ ಗ್ಯಾಲರಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯೂ ನಾಲ್ಕು. ಈ ಸ್ಮಾರಕವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಲು ನಾಲ್ಕು ದಿಕ್ಕುಗಳಲ್ಲಿ ಕಮಾನುಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ಚಾರ್ಮಿನಾರ್ ಅನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಮೊಹಮ್ಮದ್ ಕುಲಿ ಕುತುಬ್ ಷಾ ನಾಲ್ಕನೇ ಕುತುಬ್ ಶಾಹಿ ರಾಜ.
ರಹಸ್ಯ ಸುರಂಗ
ಅನೇಕ ದಾಖಲೆಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಗೋಲ್ಕೊಂಡಾ ಕೋಟೆಯಿಂದ ಚಾರ್ಮಿನಾರ್‌ಗೆ ಭೂಗತ ಸುರಂಗವಿದೆ ಎಂಬುದು. ಯಾವುದೇ ವಿಷಮ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಈ ಸುರಂಗದ ಮೂಲಕ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ರಾಜನು ಇದನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದನೆಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಈ ಸುರಂಗದ ಸ್ಥಳ ಇನ್ನೂ ನಿಗೂಢವಾಗಿದೆ.
ಚಾರ್ಮಿನಾರ್ ನಿರ್ಮಾಣ/ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ
ಇದರ ನಿರ್ಮಾಣದ ಬಗೆಗೆ ಎರಡು ಕತೆಗಳು ಇವೆ. 1. ಕುತುಬ್ ಶಾಹಿ ರಾಜವಂಶದ ದೊರೆ ಮುಹಮ್ಮದ್ ಕುಲಿ ಕುತುಬ್ ಷಾ ತನ್ನ ರಾಜಧಾನಿಯನ್ನು ಗೋಲಕೊಂಡದಿಂದ ಹೊಸದಾಗಿ ರೂಪುಗೊಂಡ ಹೈದರಾಬಾದ್ ನಗರಕ್ಕೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಿದ ನೆನಪಿಗಾಗಿ 1591 ರಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಎಂದು. 2. ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಾರಣಾಂತಿಕ ಕಾಯಿಲೆಯಾದ ಕಾಲರಾ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಹರಡಿತ್ತು. ಮುಹಮ್ಮದ್ ಕುಲಿ ಕುತುಬ್ ಷಾ ಅವರು ತಮ್ಮ ನಗರದಲ್ಲಿ ಪ್ಲೇಗ್ ಅನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸಲು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಮಾಡಿದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದಾರೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.
1889 ರಲ್ಲಿ, ಹೈದರಾಬಾದ್ ಅನ್ನು ಆಳಿದ ಮಹಬೂಬ್ ಅಲಿ ಖಾನ್ ಲಂಡನ್ನಿಂದ ನಾಲ್ಕು ದೊಡ್ಡ ಗಡಿಯಾರಗಳನ್ನು ತಂದು ಚಾರ್ಮಿನಾರ್ನ ನಾಲ್ಕು ಬದಿಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಸಂತೋಷದ ಸಂಕೇತವಾಗಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ ಈ ಕಟ್ಟಡದ ಖ್ಯಾತಿಯು ದಿನದಿಂದ ದಿನಕ್ಕೆ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ಇಂದು ಅದು ಖಂಡಗಳನ್ನು ವ್ಯಾಪಿಸಿದೆ. ಚಾರ್ಮಿನಾರ್ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಂಕೇತವಾಗಿರುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಇನ್ನೊಂದು ವಿಶೇಷತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ಹೈದರಾಬಾದ್‌ನಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಬಹುಮಹಡಿ ರಚನೆಯಾಗಿದೆ ಎಂಬುದು ಗಮನಾರ್ಹ.
ಪರ್ಷಿಯನ್ ಪ್ರಭಾವಗಳೊಂದಿಗೆ ಇಂಡೋ-ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪವನ್ನು ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆಗೆ ಒಳಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಚದರ ರಚನೆಯು ಎಲ್ಲಾ ನಾಲ್ಕು ಬದಿಗಳಲ್ಲಿ 20 ಮೀಟರ್ ಉದ್ದವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದನ್ನು ಸುಣ್ಣದ ಕಲ್ಲು, ಅಮೃತಶಿಲೆ, ಗ್ರಾನೈಟ್ ಮತ್ತು ಗಾರೆ ಬಳಸಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ನಾಲ್ಕು ಮೂಲೆಗಳಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಎತ್ತರದ ಮಿನಾರ್‌ಗಳಿವೆ, ಪ್ರತಿಯೊಂದೂ 56 ಮೀಟರ್ ಎತ್ತರವಿದೆ. ಪ್ರತಿ ಮಿನಾರೆಟ್‌ನ ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಎರಡು ಬಾಲ್ಕನಿ ಮತ್ತು ಗುಮ್ಮಟವಿದೆ. ಚಾರ್ಮಿನಾರ್ನ ತೆರೆದ ಛಾವಣಿಯ ಪಶ್ಚಿಮಕ್ಕೆ ಮಸೀದಿಯೂ ಇದೆ. ಬಾಲ್ಕನಿಗಳಿಂದ ನಗರದ ಸುಂದರ ನೋಟಗಳನ್ನು ಆನಂದಿಸಲು ಹೈದರಾಬಾದ್‌ನ ಚಾರ್ಮಿನಾರ್ನ ಮೇಲಿನ ಮಹಡಿಯನ್ನು ತಲುಪಲು ನೀವು 149 ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳನ್ನು ಹತ್ತಬೇಕು.
ಚಾರ್ಮಿನಾರ್ ಯಾವುದೇ ಧರ್ಮವನ್ನು ಲೆಕ್ಕಿಸದೆ ಎಲ್ಲಾ ಜನರು ಒಂದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಸೇರುವ ವಾತಾವರಣವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ. ಮಕ್ಕಾ ಮಸೀದಿ ಮತ್ತು ಭಾಗ್ಯ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನಗಳು ವಿವಿಧ ಧರ್ಮಗಳ ಸಂಕೇತಗಳಾಗಿವೆ.
ಈ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸ್ಮಾರಕದ ವಯಸ್ಸು 450 ವರ್ಷಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು. ಈ ವಿಶಿಷ್ಟತೆಯು ದೇಶದ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಸ್ಮಾರಕಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಈ ರಚನೆಯು ಇಂದಿಗೂ ನಮ್ಮ ನಡುವೆ ತನ್ನ ವೈಭವವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತಿರುವುದು ದೊಡ್ಡ ವಿಷಯ. ಇದು ಆ ಕಾಲದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಕೌಶಲ್ಯವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ.
