ಭಾರತೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ “ನಮಸ್ಕಾರ” ಎಂಬುದು ಕೇವಲ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರವಲ್ಲ, ಅದು ವಿನಯ, ಗೌರವ ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿಯ ಸಂಕೇತ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಹಿರಿಯರ ಎದುರು ಸಾಷ್ಟಾಂಗ ನಮಸ್ಕಾರ (ಅಷ್ಟಾಂಗ ಪ್ರಣಾಮ) ಮಾಡುವ ಪದ್ಧತಿ ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷಗಳಿಂದಲೂ ಇದೆ. ಆದರೆ, ಮಹಿಳೆಯರು ಸಾಷ್ಟಾಂಗ ನಮಸ್ಕಾರ ಮಾಡಬಾರದು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಕೆಲವೊಂದು ಪುರಾತನ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಸಿಗುತ್ತದೆ. ಈ ನಂಬಿಕೆಯ ಹಿಂದಿನ ಧಾರ್ಮಿಕ ಹಾಗೂ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಕಾರಣಗಳನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳೋಣ.
- ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖ: ಹಿಂದು ಧಾರ್ಮಿಕ ಗ್ರಂಥಗಳಾದ ಮನುಸ್ಮೃತಿ, ಅಗ್ನಿ ಪುರಾಣ ಮತ್ತು ಗೃಹ್ಯಸೂತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರು ಸಾಷ್ಟಾಂಗ ಪ್ರಣಾಮ ಮಾಡುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು ಸೂಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅದರ ಕಾರಣವಾಗಿ, ಸಾಷ್ಟಾಂಗ ನಮಸ್ಕಾರ ಮಾಡುವಾಗ ದೇಹ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನೆಲಕ್ಕೆ ತಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರ ಎದೆಯ ಭಾಗ ಮತ್ತು ಕಿಬ್ಬೊಟ್ಟೆಯ ಭಾಗ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಸ್ಪರ್ಶಿಸುತ್ತವೆ ಎಂಬ ಕಾರಣದಿಂದ ಅದನ್ನು ಪವಿತ್ರ ವಿಧಿಯಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲವೆಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.
- ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ: ಮಹಿಳೆಯರು ದೇವತೆಗಳಿಗೂ ಅಥವಾ ಹಿರಿಯರಿಗೂ ನಮಸ್ಕಾರ ಮಾಡುವಾಗ “ಪಂಚಾಂಗ ನಮಸ್ಕಾರ” ಅಥವಾ “ಅರ್ಧ ನಮಸ್ಕಾರ” ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ಸಂಪ್ರದಾಯ ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಇದರ ಉದ್ದೇಶ ಮಹಿಳೆಯ ಗೌರವವನ್ನು ಕಾಪಾಡುವುದು. ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಸಾಷ್ಟಾಂಗ ಪ್ರಣಾಮ ಪುರುಷರಿಗೆ ಯೋಗ್ಯ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಅದು ಶೌರ್ಯ ಮತ್ತು ಶರಣಾಗತಿಯ ಸಂಕೇತ.
- ಶರೀರಶಾಸ್ತ್ರದ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ: ವಿಜ್ಞಾನಾತ್ಮಕ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ನೋಡಿದರೆ, ಸಾಷ್ಟಾಂಗ ನಮಸ್ಕಾರ ಮಾಡುವಾಗ ಹೊಟ್ಟೆ ಮತ್ತು ಬೆನ್ನು ಭಾಗದ ಮೇಲೆ ಒತ್ತಡ ಬೀಳುತ್ತದೆ. ಮಹಿಳೆಯರಲ್ಲಿ ಈ ಕ್ರಿಯೆ ಪೀರಿಯಡ್ಸ್ ಚಕ್ರ, ಗರ್ಭಾವಸ್ಥೆ ಅಥವಾ ಶರೀರದ ರಚನೆಯ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಅಸೌಕರ್ಯ ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು. ಇದರಿಂದ ದೇಹದ ಒಳಾಂಗಗಳ ಮೇಲೆ ಒತ್ತಡ ಬೀಳುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯೂ ಇದೆ.
- ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅರ್ಥ: ನಮಸ್ಕಾರ ಎನ್ನುವುದು ದೇಹದ ಭಂಗಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಅದು ಮನಸ್ಸಿನ ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಆತ್ಮಸಮರ್ಪಣೆಯ ಸೂಚಕ. ಮಹಿಳೆಯರು ಸಹ ದೇವತೆಗಳಿಗೆ ಅಥವಾ ಗುರುಗಳಿಗೆ ವಿನಯಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಹೃದಯ ಮಟ್ಟದ ನಮಸ್ಕಾರ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಅದೇ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಫಲ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ ಎಂದು ಶಾಸ್ತ್ರಗಳು ಹೇಳುತ್ತವೆ.
- ಇಂದಿನ ಕಾಲದ ನೋಟ: ಆಧುನಿಕ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಸಮಾನ ಹಕ್ಕುಗಳಿವೆ. ಅನೇಕರು ಈಗ ಸಾಷ್ಟಾಂಗ ಪ್ರಣಾಮವನ್ನು ಭಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಶ್ರದ್ಧೆಯ ಸಂಕೇತವಾಗಿ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಶರೀರದ ಆರೋಗ್ಯ, ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಮಾನ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಗೌರವದ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಮಹಿಳೆಯರು ಪಾರಂಪರ್ಯವಾಗಿ ಅರ್ಧ ನಮಸ್ಕಾರ ಅಥವಾ ಕುಳಿತುಕೊಂಡು ನಮಸ್ಕಾರ ಮಾಡುವ ಪದ್ಧತಿಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಾರೆ.(Disclaimer: ಈ ಲೇಖನವು ಅಂತರ್ಜಾಲ ಮೂಲಗಳಿಂದ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿಯಾಧಾರಿತವಾಗಿದೆ.)
