ನದಿ ಸಮುದ್ರಗಳಲ್ಲಿ ನೌಕೆಗಳು ತೇಲುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ನಾವು ನೋಡುತ್ತೇವೆ. ಈ ನೌಕೆಗಳು ಲೋಹದಿಂದ ನಿರ್ಮಿತವಾಗಿದ್ದು ಬಹಳ ಭಾರವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಆದರೆ ಇವು ಹೇಗೆ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಮುಳುಗದೇ ತೇಲುತ್ತವೆ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆ ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಉದ್ಭವಿಸುತ್ತದೆ.
ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ನಾವು ನಿರೀಕ್ಷಿಸುವಂತೆ, ಭಾರವಾದ ವಸ್ತುಗಳು ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಬೇಕು. ಆದರೂ ನೌಕೆಗಳು ಮುಳುಗದೆ ತೇಲುತ್ತವೆ. ಈ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ವಿಚಿತ್ರತೆಯ ಹಿಂದೆ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರದ ಕೆಲ ಮಹತ್ವದ ತತ್ವಗಳು ಅಡಗಿವೆ.
ಆರ್ಕಿಮಿಡೀಸ್‌ನ ತತ್ವ (Archimedes Principle):
ಆರ್ಕಿಮಿಡೀಸ್ ತತ್ವವು ದ್ರವದಲ್ಲಿರುವ ವಸ್ತುವಿನ ಮೇಲೆ ಪ್ರಯೋಗಿಸುವ ಬಲವು ಆ ವಸ್ತುವು ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಿದ (ದಾರಿಯಿಂದ ಹೊರಕ್ಕೆ ಸರಿಸಿದ) ದ್ರವದ ತೂಕಕ್ಕೆ ಸಮಾನವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಈ ಬಲವನ್ನು ತೇಲುವ ಬಲ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ . ತೇಲುವ ಬಲವು ವಸ್ತುವಿನ ವಿರುದ್ಧ ಮೇಲಕ್ಕೆ ತಳ್ಳುತ್ತದೆ.
ನೌಕೆಯ ಆಕಾರ (Shape of the Boat):
ನೌಕೆಯ ಆಕಾರವು ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿದ್ದು, ಅದು ಹೆಚ್ಚು ನೀರನ್ನು ತಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ನೀರಿನ ಮೇಲ್ಮೈಯ ಮೇಲೆ ಸಮತೋಲನ ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಗುರುತ್ವಾಕರ್ಷಣೆ ಶಕ್ತಿ (Gravity vs Buoyancy):
ನೌಕೆಯ ಭಾರವನ್ನು ಮೇಲೆ ತಳ್ಳುವ buoyancy ಶಕ್ತಿ ಮೀರಿದಾಗ, ನೌಕೆ ತೇಲುತ್ತದೆ. ಗುರುತ್ವ ಶಕ್ತಿ ಅದನ್ನು ಕೆಳಕ್ಕೆ ಎಳೆಯುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದರೂ buoyancy ಶಕ್ತಿ ಹೆಚ್ಚಿರುವುದರಿಂದ ಅದು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
ಸಮತೋಲನ (Equilibrium):
ನೌಕೆ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ತೇಲಿದಾಗ, ಅದರ ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ತೂಕವಿರುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಮತೋಲನವನ್ನು ಕಾಪಾಡುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಮುಳುಗದಂತೆ ತಡೆಯುತ್ತದೆ.
ವಸ್ತುವಿನ ಸಾಂದ್ರತೆ (Density of the Object):
ನೌಕೆಯ ಸರಾಸರಿ ಸಾಂದ್ರತೆ (density) ನೀರಿಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ನೌಕೆ ಮುಳುಗದೆ, ತೇಲುತ್ತದೆ.
