ಭಾರತ ದೇಶವು ಅನೇಕ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು, ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಗಳ ತವರೂರಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ದೇವಾಲಯಕ್ಕೂ ತನ್ನದೇ ಆದ ವಿಶೇಷತೆ ಮತ್ತು ಪುರಾಣ ಸಂಬಂಧವಿದೆ. ಕೆಲವು ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಪ್ರವೇಶ ನಿರ್ಬಂಧ ಇರುವಂತೆ, ಕೆಲವೊಂದು ಆಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಪುರುಷರಿಗೂ ಪ್ರವೇಶ ನಿಷೇಧಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇಂತಹ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಪೂಜಾ ವಿಧಾನಗಳು, ಪೌರಾಣಿಕ ನಂಬಿಕೆಗಳು ಹಾಗೂ ಶಕ್ತಿಪೀಠಗಳ ಮಹತ್ವ ಅಡಗಿದೆ. ಈಗ ನಾವು ಭಾರತದಲ್ಲಿರುವ ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ “ಪುರುಷರಿಗೆ ಪ್ರವೇಶವಿಲ್ಲದ ದೇವಾಲಯಗಳು” ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಯೋಣ.
ಅಟ್ಟುಕಲ್ ಭಗವತಿ ದೇವಾಲಯ, ಕೇರಳ
ಕೇರಳದ ತಿರುವನಂತಪುರದಲ್ಲಿರುವ ಈ ದೇವಾಲಯ ಮಾತೆ ಪಾರ್ವತಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿವರ್ಷ ನಡೆಯುವ “ಅಟ್ಟುಕಲ್ ಪೊಂಗಲಾ” ಉತ್ಸವದಲ್ಲಿ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಮಹಿಳೆಯರು ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಪುರುಷರಿಗೆ ದೇವಾಲಯದ ಆವರಣಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶವಿಲ್ಲ. ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ಮಹಿಳೆಯರ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಭೆಯಾಗಿ ಈ ಉತ್ಸವ ಗಿನ್ನೆಸ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ರೆಕಾರ್ಡ್ಸ್ ಪಟ್ಟಿಗೂ ಸೇರಿದೆ.
ಬ್ರಹ್ಮದೇವರ ದೇವಾಲಯ, ರಾಜಸ್ಥಾನ
ರಾಜಸ್ಥಾನದ ಪುಷ್ಕರದಲ್ಲಿ ಇರುವ ಈ ದೇವಾಲಯವು ಬ್ರಹ್ಮ ದೇವನಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ವಿವಾಹಿತ ಪುರುಷರಿಗೆ ಗರ್ಭಗುಡಿಗೆ ಪ್ರವೇಶ ನಿಷೇಧವಿದೆ. ಪುರಾಣ ಪ್ರಕಾರ, ಸರಸ್ವತಿ ದೇವಿಯ ಕೋಪದಿಂದ ಈ ನಿಯಮ ಜಾರಿಯಾಯಿತು. ಬ್ರಹ್ಮನು ಗಾಯತ್ರಿ ದೇವಿಯನ್ನು ವಿವಾಹವಾದ ಕಾರಣದಿಂದ, ಸರಸ್ವತಿಯು ಶಪಿಸಿದ್ದು, ಇಂದಿಗೂ ವಿವಾಹಿತ ಪುರುಷರು ಒಳಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.
ಮಾತಾ ದೇವಾಲಯ, ಮುಜಫರ್ನಗರ
ಉತ್ತರಪ್ರದೇಶದ ಮುಜಫರ್ನಗರದಲ್ಲಿರುವ ಈ ಮಾತಾ ದೇವಾಲಯವು ವಿಶೇಷ ನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ದೇವತೆ ಮುಟ್ಟಾಗುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಪುರುಷರು ಆವರಣ ಪ್ರವೇಶಿಸಲು ಸಂಪೂರ್ಣ ನಿಷೇಧವಿದೆ. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪುರೋಹಿತರಿಗೂ ಪ್ರವೇಶ ನೀಡುವುದಿಲ್ಲ. ಮಹಿಳೆಯರೇ ಎಲ್ಲಾ ಧಾರ್ಮಿಕ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳನ್ನು ನೆರವೇರಿಸುತ್ತಾರೆ.
ದೇವಿ ಕನ್ಯಾಕುಮಾರಿ ದೇವಾಲಯ, ತಮಿಳುನಾಡು
ತಮಿಳುನಾಡಿನ ಕನ್ಯಾಕುಮಾರಿಯಲ್ಲಿ ಇರುವ ಈ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಶಕ್ತಿಪೀಠ ದೇವಿ ಕನ್ಯಾಕುಮಾರಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ವಿವಾಹಿತ ಪುರುಷರಿಗೆ ಪ್ರವೇಶವಿಲ್ಲ. ಬದಲಾಗಿ ಸನ್ಯಾಸಿಗಳು ಮಾತ್ರ ದೇವಾಲಯ ಪ್ರವೇಶಿಸಬಹುದು. ಪುರಾಣ ಪ್ರಕಾರ, ಸತಿಯ ದೇಹದ ಭಾಗ ಈ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಬಿದ್ದಿತ್ತು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆಯಿದೆ.
ಕಾಮಾಖ್ಯ ದೇವಾಲಯ, ಅಸ್ಸಾಂ
ಅಸ್ಸಾಂನ ಕಾಮಾಖ್ಯ ದೇವಾಲಯವು ಭಾರತದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಶಕ್ತಿಪೀಠಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿವರ್ಷ ನಡೆಯುವ “ಅಂಬುಬಾಚಿ ಮೇಳ” ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ದೇವಾಲಯದ ಬಾಗಿಲು ನಾಲ್ಕು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಮುಚ್ಚಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ದೇವಿ ಮುಟ್ಟಾಗುತ್ತಾಳೆ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆಯಿದೆ. ಆ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಪುರುಷರಿಗೆ, ಪುರೋಹಿತರಿಗೂ ಸೇರಿದಂತೆ, ಪ್ರವೇಶವಿಲ್ಲ.
ಭಾರತದ ಈ ದೇವಾಲಯಗಳು ಕೇವಲ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕೇಂದ್ರಗಳಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಇವು ಸಂಪ್ರದಾಯ, ಪೌರಾಣಿಕ ನಂಬಿಕೆ ಮತ್ತು ಸಮಾಜದ ಆಚರಣೆಗಳ ಪ್ರತಿಬಿಂಬವೂ ಆಗಿವೆ. ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಮೀಸಲಾಗಿರುವ ಈ ದೇವಾಲಯಗಳು, ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಅವರ ಪ್ರಾಬಲ್ಯವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತವೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಅಡಗಿರುವ ಪುರಾಣ ಕಥೆಗಳು ಇಂದಿಗೂ ಜನರಲ್ಲಿ ಭಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಕುತೂಹಲ ಮೂಡಿಸುತ್ತಿವೆ.