ಮಗುವಿನ ಮುಂಡನ ಸಂಸ್ಕಾರ (ಚೂಡಾಕರ್ಮ) ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಮುಖ್ಯವಾದ ಆಚರಣೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಮಗುವಿನ ಮೊದಲ ಬಾರಿಯ ಕ್ಷೌರವಾಗಿದ್ದು, ಧಾರ್ಮಿಕ, ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಮತ್ತು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
ಮುಂಡನ ಸಂಸ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಉತ್ತಮ ದಿನ
ಮುಂಡನ ಸಂಸ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಉತ್ತಮ ದಿನವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವಾಗ ಹಲವಾರು ಅಂಶಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ:
* ಮಗುವಿನ ವಯಸ್ಸು: ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ಗಂಡು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಅವರ ಮೊದಲ, ಮೂರನೇ, ಐದನೇ ಅಥವಾ ಏಳನೇ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಮುಂಡನ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಎರಡನೇ ಅಥವಾ ನಾಲ್ಕನೇ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಮಾಡುವುದು ಕೆಲವೊಂದು ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳಲ್ಲಿದೆ. ಕೆಲವರು ಮಗು ಒಂದು ವರ್ಷ ತುಂಬುವುದರೊಳಗೆ ಅಥವಾ 4 ತಿಂಗಳಿಂದ 3 ವರ್ಷದೊಳಗೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.
ತಿಥಿ ಮತ್ತು ನಕ್ಷತ್ರ:
* ಶುಭ ತಿಥಿಗಳು: ದ್ವಿತೀಯಾ, ತೃತೀಯಾ, ಪಂಚಮಿ, ಸಪ್ತಮಿ, ದಶಮಿ, ಏಕಾದಶಿ, ತ್ರಯೋದಶಿ ತಿಥಿಗಳು ಶುಭಕರ.
* ಶುಭ ನಕ್ಷತ್ರಗಳು: ಮೃಗಶಿರ, ಅಶ್ವಿನಿ, ಪುಷ್ಯ, ಹಸ್ತ, ಪುನರ್ವಸು, ಚಿತ್ತಾ, ಸ್ವಾತಿ, ಶ್ರವಣ, ಧನಿಷ್ಠಾ, ಶತಭಿಷಾ, ಜ್ಯೇಷ್ಠ ನಕ್ಷತ್ರಗಳು ಮುಂಡನಕ್ಕೆ ಶುಭ.
* ಗ್ರಹಗಳ ಸ್ಥಾನ: ಸೂರ್ಯನು ಮೇಷ, ವೃಷಭ, ಮಿಥುನ, ಮಕರ ಮತ್ತು ಕುಂಭ ರಾಶಿಗಳಲ್ಲಿ ಇದ್ದಾಗ ಮುಂಡನ ಮಾಡುವುದು ಬಹಳ ಶುಭಕರ.
* ರಾಶಿ ಮತ್ತು ಲಗ್ನ: ಮಗುವಿನ ಜಾತಕದ ರಾಶಿ ಮತ್ತು ಲಗ್ನವನ್ನು ಸಹ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
* ದೋಷಗಳು: ಮಗುವಿನ ಜನ್ಮ ತಿಂಗಳು ಅಥವಾ ಜನ್ಮ ನಕ್ಷತ್ರದಲ್ಲಿ ಮುಂಡನ ಮಾಡುವುದನ್ನು ಕೆಲವರು ತಪ್ಪಿಸುತ್ತಾರೆ. ಚಂದ್ರನು ನಾಲ್ಕನೇ, ಎಂಟನೇ, ಅಥವಾ ಹನ್ನೆರಡನೇ ಮನೆಯಲ್ಲಿ (ಶತ್ರು ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ) ಇದ್ದಾಗ ಮುಂಡನ ಮಾಡುವುದು ಅಶುಭವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೂ, ಕೆಲವು ವಿದ್ವಾಂಸರು ಜನ್ಮ ನಕ್ಷತ್ರ ಅಥವಾ ಜನ್ಮ ತಿಂಗಳು ಸಹ ಶುಭವೆಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.
* ತಿಂಗಳುಗಳು: ಆಷಾಢ (ದೇವಶಯನಿ ಏಕಾದಶಿಯ ಮೊದಲು), ಮಾಘ, ಮತ್ತು ಫಾಲ್ಗುಣ ತಿಂಗಳುಗಳು ಮುಂಡನಕ್ಕೆ ಸೂಕ್ತವಾಗಿವೆ.
ಮುಂಡನ ಸಂಸ್ಕಾರದ ಆಚರಣೆ ಹೇಗೆ?
* ಶುಭ ಸ್ಥಳ ಆಯ್ಕೆ: ಮುಂಡನವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ದೇವಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ, ಪವಿತ್ರ ನದಿಗಳ ದಡದಲ್ಲಿ (ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಗಂಗಾ ನದಿ), ಅಥವಾ ಮನೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಆಯೋಜಿಸಬಹುದು.
* ಪೂಜೆಯ ಸಿದ್ಧತೆ: ಮುಂಡನ ಸಮಾರಂಭಕ್ಕೆ ಮುನ್ನ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಪುರೋಹಿತರಿಂದ ಗಣಪತಿ ಪೂಜೆ, ನವಗ್ರಹ ಪೂಜೆ ಮತ್ತು ಇತರ ಶುಭಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ನೆರವೇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮಗುವಿನ ಉತ್ತಮ ಆರೋಗ್ಯ, ದೀರ್ಘಾಯುಷ್ಯ ಮತ್ತು ಸಮೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ದೇವರ ಆಶೀರ್ವಾದವನ್ನು ಕೋರಲಾಗುತ್ತದೆ.
* ಮಗುವಿನ ಸ್ಥಾನ: ಪೂಜೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಮಗುವಿನ ತಾಯಿಯು ಮಗುವನ್ನು ತನ್ನ ಮಡಿಲಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು, ಪಶ್ಚಿಮ ದಿಕ್ಕಿಗೆ ಅಥವಾ ಪುರೋಹಿತರು ಸೂಚಿಸಿದ ದಿಕ್ಕಿಗೆ ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.
* ಕೂದಲು ತೆಗೆಯುವುದು: ಪುರೋಹಿತರು ಅಥವಾ ಕ್ಷೌರಿಕರು, ಮಂತ್ರಗಳನ್ನು ಪಠಿಸುತ್ತಾ, ಮಗುವಿನ ತಲೆಯ ಮೊದಲ ಕೂದಲನ್ನು ತೆಗೆಯುತ್ತಾರೆ. ನಂತರ ಉಳಿದ ಕೂದಲನ್ನು ಕ್ಷೌರ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕೆಲವು ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳಲ್ಲಿ, ತಲೆಯ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಕೂದಲನ್ನು (ಶಿಖಾ/ಜುಟ್ಟು) ಬಿಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
* ಶುದ್ಧೀಕರಣ: ಕ್ಷೌರ ಮಾಡಿದ ನಂತರ, ಮಗುವಿನ ತಲೆಯನ್ನು ಪವಿತ್ರ ನೀರು (ಗಂಗಾಜಲ) ಅಥವಾ ಸಾಮಾನ್ಯ ನೀರಿನಿಂದ ಚೆನ್ನಾಗಿ ತೊಳೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಂತರ ಸೋಂಕು ನಿವಾರಣೆ ಮತ್ತು ಚರ್ಮದ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಅರಿಶಿನ ಮತ್ತು ಶ್ರೀಗಂಧದ ಮಿಶ್ರಣವನ್ನು ಹಚ್ಚಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ತಲೆಗೆ ತಂಪನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಗುಣಪಡಿಸುವಲ್ಲಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
* ಕೂದಲಿನ ವಿಸರ್ಜನೆ: ತೆಗೆದ ಕೂದಲನ್ನು ಸುಮ್ಮನೆ ಎಸೆಯುವುದಿಲ್ಲ. ಅವುಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪವಿತ್ರ ನದಿಗೆ ಅರ್ಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅಥವಾ ಹರಿಯುವ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಬಿಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅಥವಾ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಹೂಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಪೂರ್ವ ಜನ್ಮದ ಪಾಪಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತಿಯ ಸಂಕೇತವೆಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ.
* ಹವನ ಮತ್ತು ಆಶೀರ್ವಾದ: ಮುಂಡನ ಕಾರ್ಯದ ನಂತರ ಹವನವನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಂತರ ಪುರೋಹಿತರು ಮಗುವಿಗೆ ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಆಶೀರ್ವಾದ ನೀಡುತ್ತಾರೆ.
* ಭೋಜನ ಮತ್ತು ದಾನ: ಸಮಾರಂಭದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ, ಸಂಬಂಧಿಕರು ಮತ್ತು ಸ್ನೇಹಿತರಿಗೆ ಭೋಜನ ಏರ್ಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪುರೋಹಿತರಿಗೆ ಮತ್ತು ಅಗತ್ಯವಿರುವವರಿಗೆ ದಾನ ನೀಡುವ ಸಂಪ್ರದಾಯವೂ ಇದೆ.
ಮುಂಡನ ಸಂಸ್ಕಾರದ ಮಹತ್ವ:
* ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮಹತ್ವ: ಮಗುವಿನ ಪೂರ್ವ ಜನ್ಮದ ಪಾಪಗಳನ್ನು ಹೋಗಲಾಡಿಸಿ, ಶುದ್ಧ ಹೊಸ ಜೀವನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ.
ಮುಂಡನ ಸಂಸ್ಕಾರವು ಕೇವಲ ಕೂದಲನ್ನು ತೆಗೆಯುವ ಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ಮಗುವಿನ ದೈಹಿಕ, ಮಾನಸಿಕ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಬೆಳವಣಣಿಗೆಗೆ ಪೂರಕವಾದ ಒಂದು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಆಚರಣೆಯಾಗಿದೆ.
