ಮಧ್ಯರಾತ್ರಿ ಘಂಟೆಯ ನಾದ ಮೊಳಗುವಾಗ, ಗೋಕುಲದ ಆಕಾಶದಲ್ಲಿ ತಾರೆಗಳು ಮಿನುಗುವಾಗ, ಕಂಸನ ಕಾರಾಗೃಹದ ಬಂಧನವ ಭೇದಿಸಿಕೊಂಡು ಒಂದು ದೈವೀ ಅಸ್ತಿತ್ವ ಜನ್ಮ ತಾಳಿದ ಕ್ಷಣವೇ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿ. ಕೇವಲ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಯಲ್ಲ, ಈ ಹಬ್ಬವು ಭಕ್ತರ ಹೃದಯದಲ್ಲಿ ತಾಯಿಯ ಮಮತೆ, ತಂದೆಯ ತ್ಯಾಗ, ಹಾಗೂ ದೇವರ ಅಪಾರ ಕರುಣೆಯನ್ನು ನೆನಪಿಸುವ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಕ್ಷಣವಾಗಿದೆ. ದೇವಕಿ-ವಸುದೇವರ ಕಣ್ಣೀರಿನಿಂದ, ಗೋಕುಲದ ಯಶೋದೆಯ ಮುದ್ದಿನಿಂದ, ಹಾಗೂ ಗೋಪಿಕೆಯರ ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ ರೂಪುಗೊಂಡ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನ ಜನ್ಮವೇ ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿಯ ಅಸ್ತಿತ್ವ. ಭಕ್ತಿಯ ಈ ಪವಿತ್ರ ಹಬ್ಬದಲ್ಲಿ, ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ತಮ್ಮ ಹೃದಯದಲ್ಲಿ ಬಾಲಗೋಪಾಲನನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳೋದು ಖಂಡಿತ.
ಹಬ್ಬದ ಪೌರಾಣಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆ:
ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನು ದುರಾಚಾರಿ ಕಂಸನ ಆಳ್ವಿಕೆಯನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸಲು, ಧರ್ಮಸ್ಥಾಪನೆಗಾಗಿ ಜನಿಸಿದ್ದಾನೆಂದು ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕಂಸನ ಕಾರಾಗೃಹದಲ್ಲೇ ದೇವಕಿಯ ಗರ್ಭದಿಂದ ಜನಿಸಿದ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನನ್ನು, ತಂದೆ ವಸುದೇವನು ಯಮುನೆಯನ್ನು ದಾಟಿ ಗೋಕೂಲಕ್ಕೆ ಕೊಂಡೊಯ್ದ ಘಟನೆ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಭಕ್ತನ ಹೃದಯವನ್ನು ಮುಟ್ಟುತ್ತದೆ. ಈ ಪವಿತ್ರ ಕ್ಷಣವನ್ನು ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿ ಹಬ್ಬದ ಮೂಲಕ ಸ್ಮರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಆಚಾರ-ವಿಚಾರಗಳು:
ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿ ದಿನ ಭಕ್ತರು ಉಪವಾಸವಿದ್ದು, ಮಧ್ಯರಾತ್ರಿ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನ ಜನ್ಮ ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಪೂಜೆ, ಆರತಿ ನಡೆಸುತ್ತಾರೆ. ದೇವಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ಅಲಂಕಾರ, ದೇವೋತ್ಸವ, ಕೀರ್ತನೆ ಮತ್ತು ಭಜನೆ ನಡೆಯುವುದು ವಿಶೇಷ. ಮಕ್ಕಳು ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನ ವೇಷ ಧರಿಸಿ “ಬಾಲಗೋಪಾಲ” ರೂಪದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ದಹಿಹಾಂಡಿ ಅಥವಾ ಮೊಸರುಕುಡಿಕೆ ಎಂಬ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಆಚರಣೆ ಕೂಡ ನಡೆಯುತ್ತದೆ.
ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನು ಕೇವಲ ಪುರಾಣದ ನಾಯಕನಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ಜೀವನದ ತತ್ತ್ವಶಿಕ್ಷಕ. ಅವನ ಜೀವನದಿಂದ ಧರ್ಮ, ಪ್ರೀತಿ, ಕರುಣೆ, ಧೈರ್ಯ ಮತ್ತು ನಿರ್ಲಿಪ್ತತೆಯ ಪಾಠಗಳನ್ನು ಕಲಿಯಬಹುದು. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಗೀತೋಪದೇಶದಲ್ಲಿ ನೀಡಿದ ತತ್ತ್ವಗಳು ಇಂದಿಗೂ ಮನುಕುಲಕ್ಕೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ನೀಡುತ್ತಿವೆ.
ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿ ಕೇವಲ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಗಷ್ಟೇ ಸೀಮಿತವಾಗದೆ, ಸಮುದಾಯದ ಒಗ್ಗಟ್ಟನ್ನು ತೋರಿಸುವ ಹಬ್ಬವೂ ಹೌದು. ಭಕ್ತರು ಒಟ್ಟುಗೂಡಿ ಹರ್ಷಭರಿತವಾಗಿ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಆಚರಿಸುವುದರಿಂದ ಸ್ನೇಹ, ಬಾಂಧವ್ಯ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಏಕತೆ ಹೆಚ್ಚುತ್ತದೆ.
ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿ, ಭಕ್ತಿಯ ಹಬ್ಬವಾಗಿಯೇ ಅಲ್ಲ, ಜೀವನದ ಆಳವಾದ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಸಾರುವ ಹಬ್ಬವಾಗಿದೆ. ಭಗವಾನ್ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನ ಲೀಲಾ-ಚರಿತ್ರೆಯನ್ನು ಸ್ಮರಿಸುವುದರ ಮೂಲಕ ಪ್ರತಿ ಭಕ್ತನು ಧರ್ಮದ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯಲು ಪ್ರೇರಣೆ ಪಡೆಯುತ್ತಾನೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿ ಹಬ್ಬವು ಸಂತೋಷ, ಭಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಜೀವನದ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಜಾಗೃತಗೊಳಿಸುವ ಮಹತ್ವದ ಹಬ್ಬವಾಗಿದೆ.
