ಭಾರತೀಯ ಹಿಂದು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಮನುಷ್ಯನ ಬದುಕಿನ ಆರಂಭದಿಂದ ಅಂತ್ಯವರೆಗೆ ಅನೇಕ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ಪಾಲಿಸಲಾಗುತ್ತವೆ. ಅಂತ್ಯಸಂಸ್ಕಾರದಲ್ಲೂ ಕೆಲವು ವಿಶೇಷ ಪದ್ಧತಿಗಳು ಪಾಲನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವೆಂದರೆ, ಮೃತ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಬಾಯಿಗೆ ಗಂಗಾ ನದಿ ನೀರು ಹಾಗೂ ತುಳಸಿ ಎಲೆಗಳನ್ನು ಹಾಕುವುದು. ಹಿಂದು ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಪವಿತ್ರ ವಿಧಿಯೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಧಾರ್ಮಿಕ ನಂಬಿಕೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಕಾರಣಗಳೂ ಇವೆ.
ಪುರಾಣಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಗಂಗಾ ನದಿಯು ಸ್ವರ್ಗದಿಂದ ಭೂಮಿಗೆ ಇಳಿದ ಪವಿತ್ರ ನದಿ. ವಿಷ್ಣುವಿನ ಪಾದಗಳಿಂದ ಹರಿದು ಶಿವನ ಜಟೆಯಲ್ಲಿ ತಂಗಿರುವ ಗಂಗಾ ನದಿಯ ನೀರನ್ನು ಮನುಷ್ಯನ ಬಾಯಿಗೆ ಸಾಯುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹಾಕುವುದರಿಂದ ಆತ್ಮಕ್ಕೆ ಪವಿತ್ರತೆ ಲಭಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಆತ್ಮದ ಮುಂದಿನ ಪ್ರಯಾಣ ಸುಗಮವಾಗಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆಯಿದೆ. ಗಂಗಾಜಲದ ಈ ಹಿಂದಿನ ಅರ್ಥ ದೇಹ ಮತ್ತು ಮನಸ್ಸನ್ನು ಶುದ್ಧಗೊಳಿಸುವ ಸಂಕೇತ.
ತುಳಸಿ ಎಲೆಯು ವಿಷ್ಣುವಿಗೆ ಅತೀ ಪ್ರಿಯವಾದ ಗಿಡ. ಧಾರ್ಮಿಕ ನಂಬಿಕೆ ಪ್ರಕಾರ, ಸಾವಿನ ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ತುಳಸಿಯನ್ನು ಬಾಯಿಗೆ ಇಡುವುದು ಮನುಷ್ಯನ ಆತ್ಮದ ಶಾಂತಿ ಹಾಗೂ ಮೋಕ್ಷದ ನಿರೀಕ್ಷೆಯ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ. ತುಳಸಿ ಎಲೆಗಳು ಯಮಧರ್ಮರಾಜನ ಕೋಪ ಅಥವಾ ದಂಡನೆಯಿಂದ ಆತ್ಮವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುತ್ತವೆ ಎಂದು ಪುರಾಣಗಳು ತಿಳಿಸುತ್ತವೆ.
ಇದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಈ ಪದ್ಧತಿಗೆ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಅರ್ಥವೂ ಇದೆ. ಗಂಗಾ ಜಲದಲ್ಲಿ ಬಾಕ್ಟೀರಿಯಾ ನಾಶಮಾಡುವ ಗುಣಗಳಿದ್ದು, ಇದು ಶವದ ವಾಸನೆ ತಡೆಗಟ್ಟಲು ಸಹಕಾರಿಯಾಗಿದೆ. ತುಳಸಿಯಲ್ಲಿರುವ ಔಷಧೀಯ ಗುಣಗಳು ಕೊಳೆಯುವಿಕೆಯನ್ನು ವಿಳಂಬಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ ಹಾಗೂ ಸಾತ್ವಿಕ ಚೈತನ್ಯವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತವೆ.
ಇದೇ ಕಾರಣದಿಂದ, ಸಾವಿನ ಬಳಿಕ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಬಾಯಿಗೆ ಗಂಗಾ ನೀರು ಹಾಗೂ ತುಳಸಿ ಎಲೆ ಹಾಕುವುದು ಪವಿತ್ರ ವಿಧಿಯೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಕೇವಲ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಶುದ್ಧತೆ, ಶ್ರದ್ಧೆ ಮತ್ತು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಅರ್ಥಪೂರ್ಣತೆಯ ಸಂಕೇತವೂ ಹೌದು.
