ತ್ರಿವೇಣಿ ಗಂಗಾಧರಪ್ಪ
ಭಾರತದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಅದ್ಭುತಗಳು, ಅನನ್ಯ ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು ಮತ್ತು ಕೈಯಿಂದ ಮಾಡಿದ ಕಲಾಕೃತಿಗಳಿಗೆ ಸಾಟಿಯಿಲ್ಲದ ಕೊಡುಗೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಕೇಳಲು ಇದು ಅಸಾಮಾನ್ಯವೇನಲ್ಲ. ಆದರೂ, ಭಾರತದ ಭವ್ಯ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಅನ್ವೇಷಿಸಲು ಈ ಅಲಂಕಾರಿಕ ಶಬ್ದಗಳನ್ನು ಮೀರಿ ಹೋದಾಗ ಮಾತ್ರ ನಮ್ಮ ಪರಂಪರೆಯು ಎಷ್ಟು ಶ್ರೀಮಂತವಾಗಿದೆ ಎಂಬುದು ಬಹಿರಂಗವಾಗುತ್ತದೆ. ಜಾನಪದ ನಾಡಾದ ರಾಜಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದ ಅಂತಹ ಕಲಾಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ ಫಾಡ್ ಪೇಂಟಿಂಗ್ಸ್ ಒಂದು. ಇವು ಬಟ್ಟೆಯ ಮೇಲೆ ಮಾಡಿದ ಬೃಹತ್ ವರ್ಣಚಿತ್ರಗಳಾಗಿವೆ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ದೇವತೆಗಳು ಮತ್ತು ದೇವರುಗಳ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತವೆ.
ಫ್ಯಾಡ್ ಪೇಂಟಿಂಗ್ಗಳು ಅನನ್ಯವಾಗಿವೆ ಏಕೆಂದರೆ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಮೂವತ್ತು ಅಡಿ ಉದ್ದ ಮತ್ತು ಐದು ಅಡಿ ಅಗಲದ ಕೆಲಸವನ್ನು ನೈಸರ್ಗಿಕ ತರಕಾರಿ ಬಣ್ಣಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ, ಅಳಿಲು ಕೂದಲಿನಂತಹ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಸಹ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ವರ್ಣಚಿತ್ರಗಳ ಮೂಲತತ್ವವೆಂದರೆ ಅವು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನೈಸರ್ಗಿಕವಾಗಿವೆ. ಆದರೂ, ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ, ಈ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಬಣ್ಣಗಳ ಕೊರತೆಯಿಂದಾಗಿ ಫಾಡ್ ವರ್ಣಚಿತ್ರಗಳ ಜನಪ್ರಿಯತೆಗೆ ಇದು ಹಾನಿಕರವಾಗಿದೆ.
ಜೋಶಿ ಜಿ ಅವರು ಚಿತ್ರಶಾಲಾ ಎಂಬ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು, ಇದು ರಾಜಸ್ಥಾನದ ವಿವಿಧ ಶೈಲಿಯ ವರ್ಣಚಿತ್ರಗಳ ತರಬೇತಿಗಾಗಿ ಮತ್ತು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಫಾಡ್ ಪೇಂಟಿಂಗ್ (ಮೇವಾರ್ ಶೈಲಿ) ಗಾಗಿ ತರಬೇತಿ ನೀಡುವ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ಕಲೆಯು ಏಳು ನೂರು ವರ್ಷಗಳಿಗಿಂತಲೂ ಹಳೆಯದು. ಫಾಡ್ ಪೇಂಟಿಂಗ್ ರಹಸ್ಯಗಳು ಜೋಶಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿದ್ದ ಕಾಲವೊಂದಿತ್ತು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕಲಾ ಪ್ರಕಾರವು ನಿಧಾನವಾಗಿ ಕ್ಷೀಣಿಸುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸಿ, ಜೋಶಿ ಕುಟುಂಬವನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಹೊಸ ಕಲಾವಿದರನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲು 1960 ರಲ್ಲಿ ‘ಜೋಶಿ ಕಲಾ ಕುಂಜ್’, ಈಗ ‘ಚಿತ್ರಶಾಲಾ’ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು.
ಚಿತ್ರಶಾಲಾ ಎಂಬ ಬಣ್ಣದ ದೇವಾಲಯವು ಎಂಥವರನ್ನಾದರೂ ಆಕರ್ಷಿಸದೇ ಇರದು. ಉತ್ತಮವಾದ ಬಟ್ಟೆಯ ಬಹು ಪದರಗಳನ್ನು ನೀವು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ನೋಡಿದಾಗ ವರ್ಣಚಿತ್ರಕಾರರ ಕೌಶಲ್ಯಗಳನ್ನು ಮೆಚ್ಚಲೇಬೇಕು. ಒಂದು ದೃಶ್ಯದಲ್ಲಿ ಆನೆ ಮತ್ತು ಗೂಳಿ ಕಾದಾಟವನ್ನು ಬಿಂಬಿಸುತ್ತಿದೆಯಂತೆ. ತಮ್ಮ ಬಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಹಿಂದಿರುಗಿಸುವಂತೆ ಕೃಷ್ಣನನ್ನು ಬೇಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಗೋಪಿಯರ ದೇಹದ ಲಯಗಳು ಮತ್ತು ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಅದ್ಭುತವಾಗಿವೆ.