ವಿಭಜನೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಹೇಗಿತ್ತು ಗೊತ್ತಾ? ಪ್ರಾಣವನ್ನುಳಿಸಿತ್ತು ಪೈಥಾನಿ ಸೀರೆ!

ತ್ರಿವೇಣಿ ಗಂಗಾಧರಪ್ಪ

ಬ್ರಿಟೀಷರು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸ್ವತಂತ್ರ್ಯ ಕೊಟ್ಟರಾದರೂ ಹೋಗುವಾಗ ಒಡೆದು ಆಳುವ ನೀತಿಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ, ಭಾರತವನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಸಂಕಷ್ಟದ ಕೂಪಕ್ಕೆ ತಳ್ಳಿ ಹೋಗಿದ್ದರು. ಎತ್ತ ನೋಡಿದರೂ ಅನುಮಾನಾಸ್ಪದವಾಗಿ ಪ್ರತೀಕಾರವನ್ನು ಹುಡುಕುತ್ತಿವೆ. ಭಾರತ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಸೃಷ್ಟಿಯಾಗಿ ಎರಡು ತಿಂಗಳಾಗಿತ್ತು, ಈ ಘಟನೆಯು ಪಂಥೀಯ ಹಿಂಸಾಚಾರದ ಸ್ಫೋಟಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಇದರಲ್ಲಿ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಜನರು ಹತಾಶವಾಗಿ ಅವರು ಸುರಕ್ಷಿತವೆಂದು ಭಾವಿಸಿದ ಕಡೆಗೆ ವಲಸೆ ಹೋದರು. ಈ ಕುರಿತು ಮಹಿಳೆಯೊಬ್ಬರು ತಮ್ಮ ಅತ್ಯಂತ ಸಂಕಷ್ಟದ ಅನುಭವವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.

ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಕ್ವೆಟ್ಟಾ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ಮಾಣಿಕ್ ವರದ್ಕರ್ ಖಾನೋಲ್ಕರ್‌ಗಳು (ಮಾಣಿಕ್‌ನ ಮೊದಲ ಉಪನಾಮ) ವಿಭಜನೆಯ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿದ್ದ ಅನೇಕ ಕುಟುಂಬಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. “ಭಯೋತ್ಪಾದಕ ಮುಖಗಳು, ಮಾರಣಾಂತಿಕ ಪರಿಣಾಮ, ಅನಿಶ್ಚಿತ ಭವಿಷ್ಯ ಕಿರುಚಾಟ ಮತ್ತು ದುಃಸ್ವಪ್ನಗಳಿಂದ ತುಂಬಿತ್ತು”.

ಮಾಣಿಕ್ ಕೇವಲ ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷದವಳಿದ್ದಾಗ ತನ್ನ ಮೊದಲ ಜೀವನವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವ ಘಟನೆ ನಡೆದಿತ್ತು. ಮೇ 1935 ರಲ್ಲಿ ಬೆಳಗಿನ ಜಾವ 2 ಗಂಟೆ ಸುಮಾರಿಗೆ ಭೀಕರ ಭೂಕಂಪದಿಂದಾಗಿ ಇಡೀ ಮಹಲು ನೆಲಕ್ಕುರುಳಿತು. ತನ್ನ ಹೆತ್ತವರು, ಸೋದರ ಸಂಬಂಧಿ, ಚಿಕ್ಕಪ್ಪ ಮತ್ತು ಚಿಕ್ಕಮ್ಮ ಸೇರಿದಂತೆ ತನ್ನ ಕುಟುಂಬದ 13 ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡು ದಿಕ್ಕುತೋಚದಂತೆ ನಿಂತಿದ್ದಳು. ಅಂತಹ ಸಮಯದ;ಲ್ಲಿ ಅವರು ಬೆಳೆದ ಜೀವನವೇ ಸ್ಪೂರ್ತಿ. ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಎಲ್ಲಾ ಸಮುದಾಯಗಳು ದಶಕಗಳಿಂದ ಹೇಗೆ ಸೌಹಾರ್ದತೆಯಿಂದ ಬದುಕಿದರು ಎಂಬುದನ್ನು ನೆನೆಪಿಸಿಕೊಂಡರು. ಆಕೆಯ ಆತ್ಮೀಯ ಸ್ನೇಹಿತೆಯ ಹೆಸರು ಹಬೀಬಾ ಸೈಯದ್ ಸಂತೋಷದಿಂದ ತಮ್ಮ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಬಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿಕೊಂಡು ಒಂದೇ ತಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಊಟ ಮಾಡಿದರು.

ಕಷ್ಟದ ಜೀವನ ತೆರೆದಿಟ್ಟ ಮಾಣಿಕ್

ಕೆಲವು ಹುಡುಗರು ಬಲವಂತವಾಗಿ ಮದುವೆಯಾಗಲು ಬಯಸಿದಾಗ ಮಾಣಿಕ್ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ತೊಂದರೆ ಅನುಭವಿಸಿದರು. “ನಾವು ಗಡಿ ದಾಟದಿದ್ದರೆ ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಭಾಭಿಗಳಾಗುತ್ತೇವೆ ಎಂಬುದನ್ನರಿತರು. ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಕೊಲೆಗಳನ್ನು ಮುನ್ಸೂಚಿಸುವ ರಾಜಕೀಯ ಘಟನೆಗಳೂ ನಡೆದವು. 1946 ರಲ್ಲಿ, ಹಿಂದೂ ಕುಟುಂಬಗಳು ವಲಸೆ ಹೋಗಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದವು.

ಬಂದೂಕುಗಳು ಮತ್ತು ಚಾಕುಗಳೊಂದಿಗೆ ಶಸ್ತ್ರಸಜ್ಜಿತವಾದ ಸಮೂಹವು ಕುಟುಂಬವನ್ನು ಕೇಳುತ್ತಾ ಸಯ್ಯದ್‌ನ ಬಾಗಿಲು ಬಡಿಯುತ್ತಿದ್ದರಿಂದ ಪ್ರತಿ ರಾತ್ರಿ ಭಯಾನಕವಾಗಿತ್ತು. ಅಷ್ಟರಲ್ಲಾಗಲೇ ಮಾಣಿಕ್ ಅವರ ಮನೆಯನ್ನು ಸುಟ್ಟುಹಾಕಿ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಲೂಟಿ ಮಾಡಿದ್ದರು. ಮಾಣಿಕ್‌ ರಕ್ಷಣೆಗೆ ನಿಂತ ಸಯ್ಯದ್‌ ಕುರಾನ್‌ ಮೇಲೆ ಪ್ರಮಾಣ ಮಾಡಿ ನಾವು ಭಾರರಕ್ಕೆ ಹೋಗಿರುವುದಾಗಿ ತಿಳಿಸಿದರು. ಆ ದಿನ ಕಂಡಿದ್ದು, ಮಾನವೀಯತೆಯ ಪ್ರತಿರೂಪ. ಜೊತೆಗೆ ಎರಡು ಸೀರೆಗಳನ್ನೂ ಉಡುಗೊರೆಯಾಗಿ ಕೊಟ್ಟರು.

ಕ್ವೆಟ್ಟಾ ಸ್ಟೇಷನ್‌ಗೆ ಹೋಗುವ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ, ಅವರು ಧರಿಸಿದ ಉಡುಪಿನ ಕಾರಣದಿಂದ ಒಂದು ಕುಟುಂಬವನ್ನು ಕೊಲೆ ಮಾಡುವ ಗುಂಪನ್ನು ನೋಡಿದಳು. ಎಲ್ಲೆಲ್ಲೂ ಕಿರುಚಾಟ, ಗಾಬರಿಯ ಭಾವ ಅವಳ ಮುಖದಲ್ಲಿದ್ದರೂ ಮಾಣಿಕ್ ಮೌನವಾಗಿ ನಿಟ್ಟುಸಿರು ಬಿಟ್ಟರು. ಕ್ವೆಟ್ಟಾ-ಕರಾಚಿ-ಬಾಂಬೆಯಿಂದ ಅವರ ರೈಲು ಪ್ರಯಾಣದ ಉದ್ದಕ್ಕೂ, ಪ್ರಯಾಣಿಕರ ಮೇಲೆ ಕಲ್ಲು ತೂರಾಟ ಮತ್ತು ದೈಹಿಕ ಹಲ್ಲೆಯೊಂದಿಗೆ ಮಾಣಿಕ್ ಹೆಚ್ಚು ಭಯಾನಕತೆಯನ್ನು ಕಂಡರು. ಪ್ರತಿ ಬಾರಿ ರೈಲು ನಿಧಾನಗೊಂಡಾಗ ಅಥವಾ ನಿಂತಾಗ, ಮಾಣಿಕ್ ಸಾಯಲು ತನ್ನನ್ನು ತಾನೇ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿಕೊಂಡಳು.

ಅವರು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಗಡಿಯನ್ನು ದಾಟಿದಾಗ, ಮತ್ತೊಂದು ಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ಗುಂಪು ಅವರಿಗಾಗಿ ಕಾಯುತ್ತಿದೆ, ಈ ಬಾರಿ ಮತ್ತೊಂದು ಸಮುದಾಯದಿಂದ. ಮಾಣಿಕ್ ತರಾತುರಿಯಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಸಲ್ವಾರ್ ಕಮೀಜ್ ಮೇಲೆ ಒಂದು ಪೈಥಾನಿ ಸೀರೆಯನ್ನು ಹೊದಿಸಿಕೊಂಡು ಪ್ರಾಣವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡರು.

ಕುಟುಂಬವು ಬುಂದೇಲ್‌ಖಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ತನ್ನ ಶಾಲಾ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದ ಮಾಣಿಕ್ ಉನ್ನತ ವ್ಯಾಸಂಗಕ್ಕಾಗಿ ದೆಹಲಿಗೆ ತೆರಳಿದರು. 21 ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ, ಮಾಣಿಕ್ ವಿವಾಹವಾಗಿ ಹೊಸ ಅಧ್ಯಾಯವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು.

ವಿಭಜನೆಯ ವಾಸಿಯಾಗದ ನೆನಪುಗಳು ಮಾತ್ರ ಇಂದಿಗೂ ಹಸಿಯಾಗಿಯೇ ಉಳಿದಿವೆ.