ಹೊಸದಿಗಂತ ಡಿಜಿಟಲ್‌ ಡೆಸ್ಕ್:
ಪ್ರಗತಿ, ನಾವೀನ್ಯತೆ, ವಿಭಿನ್ನ ಜನರ ಗುಂಪುಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟಿಗೆ ತರುವುದು, ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಪ್ರವೇಶ ಮತ್ತು ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತದ ಜ್ಞಾನದಂತಹ ದೊಡ್ಡ ಗುರಿಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸುವುದು ಇದರ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶ. ವಾಸ್ತವದಲ್ಲಿ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಯಾವುದೇ ವಿಧಾನದ ಮೂಲಕ ತನ್ನ ಏಕಸ್ವಾಮ್ಯವನ್ನು ಉಗ್ರವಾಗಿ ರಕ್ಷಿಸಿಕೊಂಡು ಆದಷ್ಟು ಲಾಭವನ್ನು ಗಳಿಸವುದರ ಕಡೆ ಈ ಕಂಪನಿಯ ಗಮನ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿತ್ತು.
ಈ ವಿಧಾನಗಳಲ್ಲಿ ಕಪ್ಪ, ಸಮುದಾಯಗಳನ್ನು ನಡುವೆ ಪರಸ್ಪರ ದ್ವೇಷ ಹುಟ್ಟುವಂತೆ ಮಾಡುವುದ, ಒಡೆದು ಆಳುವ ನೀತಿಗಳನ್ನು ಅನುಸಿರಿಸಿ ತಮ್ಮ ಬೇಳೆ ಬೇಯಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದ ಈಸ್ಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಕಂಪನಿ ವಿರುದ್ಧ ಭಾರತದ ವೀರರು ಸಿಡಿದೆದ್ದರು. ಆದರೆ ಅಂತಹ ಪ್ರಬಲ ಶಕ್ತಿಗಳ ವಿರುದ್ಧ ನಿಲ್ಲುವುದು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಅವರ ವಿರುದ್ಧ ಸ್ಥಳೀಯ ರಾಜ್ಯ ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೂ ಸಹ ಅನೇಕರು ತಮ್ಮ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತಾವೇ ಪ್ರಶ್ನಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಸ್ಥಿತಿ ಎದುರಾಗಿತ್ತು. ಅವರಲ್ಲಿ ಕೆಲವರು ತಮ್ಮ ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಈಸ್ಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಕಂಪನಿ ವಿರುದ್ಧ ತೊಡೆತಟ್ಟಿ ನಿಂತಿದ್ದರು.
ಕಿತ್ತೂರು ರಾಣಿ ಚೆನ್ನಮ್ಮ: ಕರ್ನಾಟಕದ ಇಂದಿನ ಬೆಳಗಾವಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಕಾಕತಿ ಎಂಬ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. 15 ನೇ ವಯಸ್ಸಿಗೇ ಕಿತ್ತೂರಿನ ರಾಜ ಮಲ್ಲಸರ್ಜ ದೇಸಾಯಿ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು. ದೇಸಾಯಿ 1816 ರಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದ ನಂತರ, ಚೆನ್ನಮ್ಮ ಶಿವಲಿಂಗಪ್ಪ ಎಂಬ ಬಾಲಕನನ್ನು ದತ್ತು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಅವನನ್ನು ಸಿಂಹಾಸನದ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದರು.
ದತ್ತು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಹಕ್ಕಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಕಾನೂನಿನಡಿ ಚನ್ನಮ್ಮನ ಅಂದಾಜು 1.5 ಮಿಲಿಯನ್ (1816 ರಲ್ಲಿ) ಮೌಲ್ಯದ ರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ಅದರ ಖಜಾನೆಯನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿತ್ತು. ಇದರಿಂದ ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಯುದ್ಧದ ಕಹಳೆ ಮೊಳಗಿತು. ಇಬ್ಬರು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳನ್ನು ಒತ್ತೆಯಾಳುಗಳಾಗಿ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಯುದ್ಧವನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸಿ ತನ್ನ ಮಗನನ್ನು ಆಳಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಡುವ ಷರತ್ತಿನ ಮೇಲೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದ ಕೆಚ್ಚೆದೆಯ ರಾಣಿ ಚೆನ್ನಮ್ಮ. ಹಿಂದೆಯೇ ಮಸಲತ್ತು ನಡೆಸಿದ ಬ್ರಿಟೀಷರು ಬೆನ್ನಿಗೆ ಚೂರಿ ಹಾಖುವ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ಮತ್ತೊಂದು ದಾಳಿಯನ್ನು ಸಂಘಟಿಸಿ ಚನ್ನಮ್ಮನ ಆಪ್ತರಿಂದಲೇ ಸೋಲನ್ನನುಭವಿಸುವಂತೆ ಮಾಡಿದರು. 21 ಫೆಬ್ರವರಿ 1830 ರಂದು ಸೆರೆಯಲ್ಲಿ ವೀರ ಮರಣ ಹೊಂದುತ್ತಾಳೆ.
ಝಾನ್ಸಿ ರಾಣಿ ಲಕ್ಷ್ಮೀಬಾಯಿ: ದತ್ತು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಹಕ್ಕಿಲ್ಲ ನೀತಿಯಲ್ಲಿ ಸಿಲುಕಿದವರಲ್ಲಿ ಲಕ್ಷ್ಮೀಬಾಯಿಯೂ ಒಬ್ಬರು. ಈ ರಾಣಿಯನ್ನು ಮಣಿಕರ್ಣಿಕಾ ತಾಂಬೆ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. 1842 ರಲ್ಲಿ ಝಾನ್ಸಿಯ ಮಹಾರಾಜ ಗಂಗಾಧರ ರಾವ್ ಅವರನ್ನು ಮದುವೆಯಾದ ನಂತರ ಅವರಿಗೆ ಲಕ್ಷ್ಮೀಬಾಯಿ ಎಂಬ ಹೆಸರನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. 1853 ರಲ್ಲಿ ಆಕೆಯ ಗಂಡನ ಮರಣವು ರಾಜ್ಯವಾದ ಝಾನ್ಸಿಯನ್ನು ಬ್ರಿಟಿಷರು ದತ್ತು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಹಕ್ಕಿಲ್ಲ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು.
ರಾಣಿ ಚೆನ್ನಮ್ಮ ಎದುರಿಸಿದ ಸಂಕಟದಂತೆಯೇ, ಬ್ರಿಟಿಷರು ಆಕೆಯ ದತ್ತುಪುತ್ರ ದಾಮೋದರ್ ರಾವ್ ಅವರ ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಆಳುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ನೀಡಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಲಕ್ಷ್ಮೀಬಾಯಿಯನ್ನು ಝಾನ್ಸಿ ಕೋಟೆಯಿಂದ ಹೊರಹಾಕಿದರು.
ಬೇರೆ ದಾರಿಯಿಲ್ಲದೆ, ಕೈಯಲ್ಲಿ ಕತ್ತಿ ಮತ್ತು ತನ್ನ ಮಗುವನ್ನು ಬೆನ್ನಿಗೆ ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡು, ಕಂಪನಿಯ ವಿರುದ್ಧ 1857 ರ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಅವಳು ವೀರಾವೇಶದಿಂದ ಹೋರಾಡಿದಳು. 1858 ರಲ್ಲಿ, ಬ್ರಿಟಿಷರು ಝಾನ್ಸಿಯ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಿದರು, ಆಗ ಲಕ್ಷ್ಮಿಬಾಯಿ ತನ್ನ ಮಗನೊಂದಿಗೆ ಓಡಿಹೋಗಿ ತಾಂತ್ಯಾ ಟೋಪೆಯನ್ನು ಸೇರಿದಳು. 1858 ರಲ್ಲಿ ಕೋಟಾ-ಕಿ-ಸೆರೈ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಹೋರಾಡುವಾಗ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸೈನಿಕರಿಂದ ಗುಂಡಿಕ್ಕಿ ಕೊಲ್ಲಲ್ಪಟ್ಟಳು.
ವರ್ಮ ಪಜಸ್ಸಿ ರಾಜ: ಕೇರಳ ಸಿಂಹಂ ಅಥವಾ ಕೇರಳದ ಸಿಂಹ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಅವರು ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ದಬ್ಬಾಳಿಕೆ ವಿರುದ್ಧ ಪ್ರತಿರೋಧವು ಇನ್ನೂ ತೆರೆದುಕೊಳ್ಳದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಕುಖ್ಯಾತ ಸ್ಥಳೀಯ ಸೇನಾಧಿಕಾರಿಗಳು ಮತ್ತು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಜನರಲ್‌ಗಳನ್ನು ಹತ್ತಿಕ್ಕಿದರು.
ಬ್ರಿಟಿಷರ ವಿರುದ್ಧ ಪಜಸ್ಸಿಯ ಮಹಾನ್ ವಿಜಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ 13 ವರ್ಷಗಳ ಸುದೀರ್ಘ ಯುದ್ಧವು ‘ಕೋಟಿಯೋಟ್ ವಾರ್’ ಅಥವಾ ಕೊಟ್ಟಾಯತೆ ಯುದ್ಧ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಆರ್ಥರ್ ವೆಲ್ಲೆಸ್ಲಿಯನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದರು, ಮೊದಲ ಡ್ಯೂಕ್ ಆಫ್ ವೆಲ್ಲಿಂಗ್ಟನ್ – ನೆಪೋಲಿಯನ್ ಬೋನಪಾರ್ಟೆ ವಿರುದ್ಧದ ಅವರ ವಿಜಯಕ್ಕಾಗಿ ವಿಶ್ವದ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಜನರಲ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಪಡೆಗಳು ಎಂದಿಗೂ ಮರೆಯಲಾಗದ ಅವಮಾನಕರ ಸೋಲನ್ನು ಎದುರಿಸಿದವು.
1753 ರಲ್ಲಿ ಕೇರಳ ವರ್ಮಾ ಎಂದು ಕೊಟ್ಟಾಯಂನ ರಾಜಮನೆತನದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ಪಝಸ್ಸಿಯ ನಾಯಕತ್ವವು ಹೈದರ್ ಅಲಿಯ ಸೈನ್ಯದಿಂದ 1774 ರಿಂದ 1793 ರವರೆಗೆ ಸುದೀರ್ಘವಾದ ಮುತ್ತಿಗೆಯ ನಂತರ ತಲಸ್ಸೆರಿ ಕೋಟೆಯನ್ನು ಮರುಪಡೆಯಿತು. ಈ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಾಗಿ, ಅವರು ಬ್ರಿಟಿಷರೊಂದಿಗೆ ಸಹಕರಿಸಿದರು. ತನ್ನ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಉದ್ದೇಶಿಸಿದ್ದರೂ, ಬ್ರಿಟಿಷರು ಕಾಳುಮೆಣಸಿನ ವ್ಯಾಪಾರದ ಮೇಲೆ ಏಕಸ್ವಾಮ್ಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಬಯಸಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಅದರ ಕೀಲಿಯು ತಲಸ್ಸೆರಿ ಕೋಟೆಗೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಿರುವ ಬಂದರು ಆಗಿತ್ತು.
ಬ್ರಿಟಿಷರು ಆಗಾಗಲೇ ಅವನ ಚಿಕ್ಕಪ್ಪ ವೀರ ವರ್ಮನೊಂದಿಗೆ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಅವರನ್ನು ಕೊಟ್ಟಾಯಂನ ರಾಜನಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದರು. ನಂತರ, ವೀರ ವರ್ಮ ಬ್ರಿಟಿಷರಿಗೆ ಗೌರವ ಸಲ್ಲಿಸಲು ಅತಿರೇಕದ ತೆರಿಗೆಗಳೊಂದಿಗೆ ರೈತರನ್ನು ಶಿಕ್ಷಿಸುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ವಸಾಹತುಶಾಹಿಗಳಿಗೆ ವ್ಯಾಪಾರದ ಎಲ್ಲಾ ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಕೊಟ್ಟನು.
1805 ರ ನವೆಂಬರ್ 18 ರವರೆಗೆ ಸುದೀರ್ಘ ಯುದ್ಧ ನಡೆಯಿತು, ಅದರಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಪಡೆಗಳು ಮಾವಿಲಾ ಎಂಬ ಸ್ಟ್ರೀಮ್ ಬಳಿ ಅವರ ಶಿಬಿರದಲ್ಲಿ ಪಝಸ್ಸಿ ಮತ್ತು ಅವನ ಜನರನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು ಹೊಂಚು ಹಾಕಿದ್ದವು.
ಟಿರೋಟ್ ಸಿಂಗ್: 1802 ರಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ಯು ಟಿರೋಟ್ ಸಿಂಗ್ ಸೈಮ್ಲೀಹ್ 1829-1833 ರ ಆಂಗ್ಲೋ-ಖಾಸಿ ಯುದ್ಧದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷರ ವಿರುದ್ಧದ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಖಾಸಿಗಳನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಿದ ಮೇಘಾಲಯದ ಖಾಸಿ ಹಿಲ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ನಾಂಗ್‌ಖ್ಲಾವ್‌ನ ಸ್ಥಳೀಯ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿದ್ದರು.
ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರ ಕಣಿವೆ ಮತ್ತು ಸುರ್ಮಾ ಕಣಿವೆಯನ್ನು (ಅಸ್ಸಾಂನಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಭಾಗಶಃ ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದಲ್ಲಿ) ಭದ್ರಪಡಿಸಿದ ನಂತರ, ಖಾಸಿಗಳು ವಾಸಿಸುವ ಬೆಟ್ಟಗಳ ಮೂಲಕ ರಸ್ತೆಯನ್ನು ಕತ್ತರಿಸಲು ಬ್ರಿಟಿಷರು ತಿರೋಟ್‌ನಿಂದ ಅನುಮತಿ ಪಡೆದರು. ಅವರ ರಾಜಕೀಯ ಏಜೆಂಟ್ ಡೇವಿಡ್ ಸ್ಕಾಟ್ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ಬ್ರಿಟಿಷರು ಟಿರೋಟ್‌ಗೆ ಅನುಮತಿ ನೀಡಿದರೆ, ಅವರಿಗೆ ದುವಾರ್‌ಗಳ ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ನೀಡಲಾಗುವುದು ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರದ ಅನುಕೂಲಕರ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಭರವಸೆ ನೀಡಲಾಯಿತು ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಬ್ರಿಟಿಷರು ತಮ್ಮ ಭರವಸೆಯನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದರು. ಹಾಗಾಗಿ 4 ಏಪ್ರಿಲ್ 1929 ರಂದು, ಟಿರೋಟ್ ಪಡೆಗಳು ನೊಂಗ್‌ಖ್ಲಾವ್‌ನಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದ್ದ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಗ್ಯಾರಿಸನ್ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಿತು, ಇದರಲ್ಲಿ ಇಬ್ಬರು ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಕೊಲ್ಲಲ್ಪಟ್ಟರು. ಬ್ರಿಟಿಷರು ತಮ್ಮ ಉನ್ನತ ಆಧುನಿಕ ಬಂದೂಕುಗಳಿಂದ ಪ್ರತೀಕಾರ ತೀರಿಸಿಕೊಂಡರು.
ಟಿರೋಟ್ ಮತ್ತು ಅವನ ಜನರು ಗೆರಿಲ್ಲಾ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿರುವ ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಬ್ರಿಟಿಷರೊಂದಿಗೆ ಹೋರಾಡಿದರು. 1833 ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ಬುಲೆಟ್ ಗಾಯದ ನಂತರ ಬೆಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ಅಡಗಿಕೊಂಡಿದ್ದಾಗ, ಸ್ವಂತ ವ್ಯಕ್ತಿಯಿಂದಲೇ ದ್ರೋಹ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಪಡೆಗಳು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡು ಅವರನ್ನು ಢಾಕಾಗೆ ಗಡಿಪಾರು ಮಾಡಲಾಯಿತು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು 17 ಜುಲೈ 1835 ರಂದು ಸೆರೆಯಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು.
ತವೈಫ್‌: 1857 ರ ಈಸ್ಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಕಂಪನಿ ವಿರುದ್ಧದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಧೈರ್ಯಶಾಲಿ ‘ತವೈಫ್‌ಗಳು’ (ಭಾರತದ ವೇಶ್ಯೆಯರು) ಸೇರಿದ್ದಾರೆ.
ಅಜೀಜುನ್‌ಬಾಯಿಯ ಕಾನ್‌ಪೋರ್ (ಕಾನ್ಪುರ್) ಮುತ್ತಿಗೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬಂಡಾಯವೆದ್ದ ಸೈನಿಕರೊಂದಿಗೆ ಹೋರಾಡಿದರು. ಆಕೆಯ ಮನೆ ಸಿಪಾಯಿಗಳ ಭೇಟಿಯ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿತ್ತು. ಅವರು ನಿರ್ಭೀತಿಯಿಂದ ಸುತ್ತಾಡುವ ಮಹಿಳೆಯರ ಗುಂಪನ್ನು ರಚಿಸಿದರು, ತೋಳುಗಳಲ್ಲಿ ಪುರುಷರನ್ನು ಹುರಿದುಂಬಿಸಿದರು. ಅವರ ಗಾಯಗಳಿಗೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡಿದರು, ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಮದ್ದುಗುಂಡುಗಳನ್ನು ವಿತರಿಸಿದರು. ಅಝೀಝುನ್‌ನಂತಹ ತವೈಫ್‌ಗಳ ನೂರಾರು ಕಥೆಗಳಿವೆ. 1900 ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ಅವರ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿತಿಯು ತನ್ನ ಆರಂಭಿಕ ಹೊಳಪಿನ ವೈಭವವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿತು.
