ಹೊಸದಿಗಂತ ಡಿಜಿಟಲ್ ಡೆಸ್ಕ್:
ಭಾರತದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪ್ರದೇಶವೂ ತನ್ನದೇ ಆದ ಕುಂಬಾರಿಕೆ ಶೈಲಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಪ್ರತಿದಿನ ಬೆಳಗಾದರೆ ನೀವು ಕುಡಿಯುವ ಕಾಫಿ ಮಗ್ಗಳಿಂದ ಹಿಡಿದು ಮನೆಗೆ ಅಲಂಕಾರಿಕ ವಸ್ತುಗಳು, ಪಾಟ್, ವಾಸ್, ಡೈನಿಂಗ್ ಡೆಕೋರೇಟಿವ್ ವಸ್ತುಗಳವರೆಗೆ ಎಲ್ಲವೂ ಕುಂಬಾರಿಕೆ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದುಕೊಂಡಿರುತ್ತದೆ ಎಂಬುದು ನಿಮಗರಿವಿದೆಯೇ?. ಈಗೆಲ್ಲಾ ನಾನ್ಸ್ಟಿಕ್, ಸ್ಟೀಲ್, ಕಬ್ಬಿಣ, ಸಿಲ್ವರ್, ಹಿತ್ತಾಳೆ ಇವೆಲ್ಲವುಗಳ ನಡುವೆ ಮಡಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಅಡುಗೆ ಮಾಡುವ ಸಂಪ್ರದಾಯ ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ಈಗಲೂ ಜೀವಂತವಾಗಿದೆ. ಸಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಆಹಾರ ಪದ್ದತಿಗೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಿರುವವರು ಮಣ್ಣಿನ ಮಡಿಕೆ ಪಾತ್ರೆಗಳಲ್ಲಿ ಆಹಾರ, ಜ್ಯೂಸ್, ಕಾಫಿ ಸೇವೆನೆ ಜೊತೆಗೆ ಮನೆ ಅಲಂಕಾರಿಕ ವಸ್ತುಗಳಾಗಿ ಬಳಸುವುದರಿಂದಲೇ ಇನ್ನೂ ಕುಂಬಾರಿಕೆ ಉಸಿರಾಡುತ್ತಿದೆ.
ವಿಶಿಷ್ಟ ವಿನ್ಯಾಸಗಳು, ಕರಕುಶಲ ವಸ್ತುಗಳು, ಉಪಯುಕ್ತತೆ ಮತ್ತು ಅಲಂಕಾರಗಳೆರಡರ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಪೂರೈಸುತ್ತವೆ. ಅನೇಕ ಕುಶಲಕರ್ಮಿಗಳಿಗೆ ಆದಾಯದ ಪ್ರಮುಖ ಮೂಲವಾಗುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಸಂಪ್ರದಾಯ ಮತ್ತು ಜನಾಂಗೀಯತೆಯ ಸಂಕೇತಗಳಾಗಿವೆ.
ಆಯಾ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕನುಗುಣವಾಗಿ ಈ ಕುಂಬಾರಿಕೆ ಸಂಪ್ರದಾಯ ಚಾಲ್ತಿಯಲ್ಲಿದೆ ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಇಲ್ಲಿವೆ.
1. ಬಿಡ್ರಿವೇರ್, ಕರ್ನಾಟಕ
ಬಿಡ್ರಿವೇರ್, 14 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಬಹಮನಿ ಸುಲ್ತಾನರ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡ ಲೋಹದ ಕರಕುಶಲ ಕಲೆ. ಈ ಕಲೆ ಬೀದರ್ನಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ಪಡೆದ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಸ್ಥಳಕ್ಕನುಗುಣವಾಗಿ ಈ ‘ಬಿಡ್ರಿವೇರ್’ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿದೆ. ಈ ಕಲಾ ಪ್ರಕಾರವನ್ನು ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಪರ್ಷಿಯಾದಲ್ಲಿ ಅಭ್ಯಸಿಸಿದ್ದು ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಸೂಫಿ ಖ್ವಾಜಾ ಮೊಯಿನುದ್ದೀನ್ ಹಸನ್ ಚಿಸ್ತಿಯ ಅನುಯಾಯಿಗಳು ಭಾರತಕ್ಕೆ ತರಲಾಯಿತು. ಬಿಡ್ರಿವೇರ್ ಟರ್ಕಿಶ್, ಪರ್ಷಿಯನ್ ಮತ್ತು ಅರೇಬಿಕ್ ಪ್ರಭಾವಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಕಲಾ ಪ್ರಕಾರವಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾಯಿತು.
ವಿಶಿಷ್ಟ ಕಲಾಕೃತಿಗಳು ಮತ್ತು ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲು ಕುಶಲಕರ್ಮಿಗಳು ಸತು, ತಾಮ್ರ ಮತ್ತು ಬೆಳ್ಳಿಯ ಮಿಶ್ರಣವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಬೀದರ್ನಲ್ಲಿ ಕಾಲ ಕಳೆದಂತೆ ತಲೆಮಾರುಗಳಿಗೆ ಕಲಿಸಿದ ಮತ್ತು ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಕುಟುಂಬ ಪರಂಪರೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಸಂಪತ್ತು ಮತ್ತು ಅಲಂಕಾರದ ಶ್ರೀಮಂತ ಸಂಕೇತವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
2. ಜೈಪುರ ಬ್ಲೂ ಪಾಟರಿ, ರಾಜಸ್ಥಾನ
ಜೈಪುರದ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕರಕುಶಲ ಎಂದು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ, ನೀಲಿ ಕುಂಬಾರಿಕೆಯು ಅದರ ಮೂಲವನ್ನು ಟರ್ಕೊ-ಪರ್ಷಿಯನ್ ಶೈಲಿಯಿಂದ ಪಡೆಯಲಾಗಿದೆ. ಕುಂಬಾರಿಕೆಗೆ ಬಣ್ಣ ನೀಡಲು ಬಳಸುವ ಆಕರ್ಷಕ ಕೋಬಾಲ್ಟ್ ನೀಲಿ ಬಣ್ಣದಿಂದ ನೀಲಿ ಕುಂಬಾರಿಕೆ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಬಂದಿದೆ. ಸ್ಫಟಿಕ ಶಿಲೆಯ ಪುಡಿ, ಪುಡಿ ಮಾಡಿದ ಗಾಜು, ಮುಲ್ತಾನಿ ಮಿಟ್ಟಿ, ಬೋರಾಕ್ಸ್, ಗಮ್ ಮತ್ತು ನೀರನ್ನು ಮಿಶ್ರಣ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಪಡೆದ ಈಜಿಪ್ಟಿನ ಪೇಸ್ಟ್ ಮತ್ತು ಹಿಟ್ಟನ್ನು ಬಳಸಿ ಇದನ್ನು ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಜೇಡಿಮಣ್ಣನ್ನು ಬಳಸುವುದಿಲ್ಲ, ಕಡಿಮೆ ತಾಪಮಾನದಲ್ಲಿ ಸುಲಭವಾಗಿ ಸುಡುವಂತಹ ವಸ್ತು ಇದು.
ವಾಸ್, ಕೋಸ್ಟರ್, ಬಟ್ಟಲು, ಪೆಟ್ಟಿಗೆಗಳು ಕಾಣಸಿಗುತ್ತವೆ. ಈ ಕುಂಬಾರಿಕೆ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಪ್ರಾಣಿ ಮತ್ತು ಪಕ್ಷಿಗಳ ಲಕ್ಷಣಗಳಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸಲಾಗಿದೆ.
3. ಖಾವ್ಡಾ ಕುಂಬಾರಿಕೆ, ಗುಜರಾತ್
ಖಾವ್ಡಾ ಕುಂಬಾರಿಕೆಯ ಕಲೆಯು ಇಂದಿನ ಕಚ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಸಿಂಧೂ ಕಣಿವೆಯ ನಾಗರಿಕತೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ಗುಜರಾತಿನ ಭುಜ್ನಲ್ಲಿರುವ ಖಾವ್ಡಾ-ಗುಜರಾತ್ನ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಹಳ್ಳಿ-ಕುಶಲಕರ್ಮಿಗಳು ತಲೆಮಾರುಗಳಿಂದ ಮಣ್ಣಿನ ಮಡಕೆಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ, ನೀರಿನ ಸಂಗ್ರಹಕ್ಕಾಗಿ ಮಟ್ಕಾ, ತಟ್ಟೆಗಳು, ಪೆಟ್ಟಿಗೆಗಳು, ಮಜ್ಜಿಗೆ ಮುಂತಾದವುಗಳನ್ನು ಇರಿಸಲು ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಪಾತ್ರೆಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಖಾವ್ಡಾ ಕುಂಬಾರರು ಹಳ್ಳಿಯ ಸಮೀಪವಿರುವ ಕೆರೆಯ ಮಣ್ಣನ್ನು ಮಾತ್ರ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ, ಇದನ್ನು ‘ರನ್ ಕಾ ಮಿಟ್ಟಿ’ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮೃದುವಾದ ಜೇಡಿಮಣ್ಣನ್ನು ನಂತರ ಕುಂಬಾರರ ಚಕ್ರವನ್ನು ಬಳಸಿ ಮಡಕೆಯನ್ನು ರೂಪಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕುಂಬಾರ ಸಮುದಾಯದ ಮಹಿಳೆಯರು ವಿಭಿನ್ನ ಸಮುದಾಯ-ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ವಿನ್ಯಾಸಗಳೊಂದಿಗೆ ಕೆಂಪು, ಕಪ್ಪು ಮತ್ತು ಬಿಳಿ ಮಣ್ಣಿನ ಆಧಾರಿತ ಬಣ್ಣಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ಅಲಂಕರಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಬಿಸಿಲಿನಲ್ಲಿ ಒಣಗಿಸಿ ನಂತರ ಕುಲುಮೆಯಲ್ಲಿ ಬೇಯಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ನಂತರ ಪಾತ್ರೆಗಳಿಗೆ ತೆಳುವಾದ ಗೆರು (ಕೆಂಪು ಬಣ್ಣ)ಲೇಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
4. ಖುರ್ಜಾ ಕುಂಬಾರಿಕೆ, ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ
ಖುರ್ಜಾ ಕುಂಬಾರಿಕೆ, ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಬುಲಂದ್ಶಹರ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಖುರ್ಜಾದ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕುಂಬಾರಿಕೆ. ಸುಮಾರು 500 ವರ್ಷಗಳಿಂದಲೂ ಈ ಕಲೆ ಇದೆ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಸ್ಥಳೀಯರು. ವರ್ಣರಂಜಿತ ಮತ್ತು ಸೊಗಸಾದ, ಖುರ್ಜಾ ಕುಂಬಾರಿಕೆಯ ಇತಿಹಾಸವು ಐದು ಶತಮಾನಗಳ ಹಿಂದೆ ಖುರ್ಜಾ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಅಭಿಯಾನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಆಫ್ಘನ್ ರಾಜ ತೈಮೂರ್ ಈಜಿಪ್ಟ್ ಮತ್ತು ಸಿರಿಯನ್ ಕುಂಬಾರರ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಆರಂಭವಾಯಿತಂತೆ.
ಇವುಗಳನ್ನು ಆಫ್-ವೈಟ್ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ನೀಲಿ ಮತ್ತು ಕಂದು ಬಣ್ಣದ ಹಿತವಾದ ಛಾಯೆಗಳಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ.
5. ಆಂಡ್ರೆಟ್ಟಾ ಪಾಟರಿ, ಹಿಮಾಚಲ
ಆಂಡ್ರೆಟ್ಟಾ ಎಂಬುದು ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶದ ಕಂಗ್ರಾ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಪಾಲಂಪುರ್ ಬಳಿ ಇರುವ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಕಲಾ ಗ್ರಾಮ. ಇದನ್ನು ಐರಿಶ್ ರಂಗಭೂಮಿ ಕಲಾವಿದ ಮತ್ತು ಪರಿಸರವಾದಿ ನೋರಾ ರಿಚರ್ಡ್ಸ್ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. 1983 ರಲ್ಲಿ, ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕುಂಬಾರ ಸರ್ದಾರ್ ಗುರ್ಚರಣ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರ ಮಗ, ಮಿನಿ ಹಿಮಾಚಲದಲ್ಲಿ ಆಂಡ್ರೆಟ್ಟಾ ಪಾಟರಿ ಮತ್ತು ಕ್ರಾಫ್ಟ್ ಸೊಸೈಟಿಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು.
ನೈಸರ್ಗಿಕ ಟೆರ್ರಕೋಟಾದಿಂದ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ, ಬಳಸಿದ ಮೆರುಗುಗಳು ಸಹ ಆಹಾರ ಸ್ನೇಹಿಯಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಅವರು ರಚಿಸುವ ವಿನ್ಯಾಸಗಳು ಮತ್ತು ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶದ ಕಾಂಗ್ರಾದ ರಂಗೋಲಿ ಮಾದರಿಗಳಿಂದ ಪಡೆಯಲಾಗಿದೆ.