ತ್ರಿವೇಣಿ ಗಂಗಾಧರಪ್ಪ
ಅದು 1925ನೇ ಇಸವಿ, ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಶಿಕ್ಷಣದ ಮಹತ್ವವನ್ನು ತಿಳಿಸಲು ಅಧಿವೇಶನವನ್ನು ಏರ್ಪಡಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಸಮ್ಮೇಳನದಲ್ಲಿ ಪುರುಷರು ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಇಬ್ಬರೂ ಇದ್ದಾರೆ, ಆದರೆ ಬಿದಿರಿನಿಂದ ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ ತಡೆಗೋಡೆಯಿಂದ ಇಬ್ಬರನ್ನೂ ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಮುಂದೆ ಪುರುಷರು, ಹಿಂದೆ ಮಹಿಳೆಯರು ಇದೆಂಧಾ ವಿಪರ್ಯಾಸ. ಸೇರಿರುವುದು ಮಹಿಳಾ ಹಕ್ಕುಗಳು, ಶಿಕ್ಷಕಣದದ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಸಿಕೊಡಲು ಆದರೆ, ಅಲ್ಲಿಯೇ ಇಂತ ಬೇಧ-ಭಾವ. ಇಷ್ಟೆಲ್ಲಾ ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದರೂ ಇಬ್ಬರ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸವು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿಲ್ಲ. ಸಮ್ಮೇಳನದಲ್ಲಿ ಹಾಜರಿದ್ದ ಒಬ್ಬ ಮಹಿಳೆ ಇದನ್ನು ಗಮನಿಸಿ ಕೂಡಲೇ ಎದ್ದುನಿಂತು, ತಡೆಗೋಡೆಯನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಿ ಒಟ್ಟಾಗಿ ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಹೇಳುತ್ತಾಳೆ. ಈಕೆಯ ಮಾತಿಗೆ ಹೂಗುಟ್ಟ ಮಹಿಳೆಯರು ಸಭೆಯ ತಡೆಗೋಡೆಯನ್ನು ಮುರಿದು ಸಮಾನತೆಯನ್ನು ನಿಲುವನ್ನು ಕಾಣಲು ಮುಂದೆ ಬರುತ್ತಾರೆ.
ಆಕೆಯೇ 24ರಹರೆಯದ ಯುವತಿ ಚಂದ್ರಪ್ರಭ ಸೈಕಿಯಾನಿ. ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತೆಯಾಗಿ ತಮ್ಮ ಇಡೀ ಜೀವನವನ್ನು ಮಹಿಳೆಯರ ಹಕ್ಕುಗಳಿಗಾಗಿ ಹೋರಾಡಿದ ಮಹಿಳೆ.
ಜೀವನ ಚರಿತ್ರೆ
ಚಂದ್ರಪ್ರಭಾ 1901 ರಲ್ಲಿ ಅಸ್ಸಾಂನ ಕಾಮ್ರೂಪ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಡೈಸಿಂಗಾರಿಯಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಆಕೆಯ ತಂದೆ ರೀತಾರಾಮ್ ಮಜುಂದಾರ್ ಗ್ರಾಮದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿದ್ದರು. ರಿತಾರಾಮ್ ಶಿಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ದೃಢವಾದ ನಂಬಿಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚು ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟವರು. ತನ್ನ ಸಹೋದರಿ ರಜನಿಪ್ರಭಾ ಜೊತೆಗೆ, ಹತ್ತಿರದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಬಾಲಕಿಯರ ಶಾಲೆ ಇಲ್ಲದ ಕಾರಣ, ಅವರು ಪ್ರತಿದಿನ ಸೊಂಟದ ಆಳದ ಮಣ್ಣಿನ ನೀರಿನ ಮೂಲಕ ಹತ್ತಿರದ ಹುಡುಗರ ಶಾಲೆಯನ್ನು ತಲುಪುತ್ತಿದ್ದರು.
ಅಕಾಯಾ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಬಾಲಕಿಯರ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಹಲವಾರು ಯುವತಿಯರನ್ನು ತನ್ನ ತೆಕ್ಕೆಗೆ ತಂದಾಗ ಆಕೆಗೆ 13 ವರ್ಷ. ಇಲ್ಲಿ ಶಾಲೆಯ ಸಬ್ ಇನ್ಸ್ ಪೆಕ್ಟರ್ ನೀಲಕಂಠ ಬರುವಾ ಎಂಬುವರು ಚಂದ್ರಪ್ರಭಾರನ್ನು ಕಂಡು ಆಕೆಯ ಸಮರ್ಪಣಾ ಮನೋಭಾವಕ್ಕೆ ಮೆಚ್ಚಿ ಚಂದ್ರಪ್ರಭಾ ಮತ್ತು ರಜನಿಪ್ರಭಾ ಅವರಿಗೆ ನಾಗಾವ್ ಮಿಷನ್ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿವೇತನವನ್ನು ನೀಡಿದರು. ರಜನಿಪ್ರಭಾ ನಂತರ ಅಸ್ಸಾಂನ ಮೊದಲ ಮಹಿಳಾ ವೈದ್ಯೆಯಾದರು.
ಮಿಷನ್ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ, ಹಿಂದೂ ಮತ್ತು ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ನಡುವೆ ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಚಂದ್ರಪ್ರಭಾ ಕಂಡುಕೊಂಡರು. ಹುಡುಗಿಯರು ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಮತಾಂತರಗೊಳ್ಳದ ಹೊರತು ಹಾಸ್ಟೆಲ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಉಳಿಯಲು ಅವಕಾಶವಿರಲಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಹಾಸ್ಟೆಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಹಿಂದೂ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಲು ತನ್ನ ಅವಿರತ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದಳು. ಆಕೆಯ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಮತಾಂತರಗೊಳ್ಳಲು ಒತ್ತಾಯಿಸದೆ ಹಾಸ್ಟೆಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಹುಡುಗಿಯರನ್ನು ಅನುಮತಿಸಿದರು.
17 ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ, ಅಫೀಮು ನಿಷೇಧಕ್ಕೆ ಕರೆ ನೀಡಲು ದೊಡ್ಡ ಗುಂಪನ್ನು ಉದ್ದೇಶಿಸಿ ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು. 1921 ರಲ್ಲಿ, ಚಂದ್ರಪ್ರಭಾ ಅಸಹಕಾರ ಚಳವಳಿಗೆ ಸೇರಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಅಸ್ಸಾಂನಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಲು ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ಇದು ಅಂತಿಮವಾಗಿ 1926 ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭಿಸಿದ ಅಸ್ಸಾಂ ಪ್ರಾಂತೀಯ ಮಹಿಳಾ ಸಮಿತಿಯ ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ದಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿತು. ಸುಮಾರು ನೂರು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರವೂ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಈ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಮಹಿಳಾ ಶಿಕ್ಷಣ, ಬಾಲ್ಯವಿವಾಹ ತಡೆಗಟ್ಟುವಿಕೆ, ಉದ್ಯೋಗಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ವಹಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಇಂದಿಗೂ ಚಂದ್ರಪ್ರಭಾ ಅವರು ಹಾಕಿಕೊಟ್ಟ ಆದರ್ಶಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಿದೆ.
ಆ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ತೇಜ್‌ಪುರದ ಬಾಲಕಿಯರ ME ಶಾಲೆಗೆ ಮುಖ್ಯೋಪಾಧ್ಯಾಯಿನಿಯಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡರು. ಕವಿ ಮತ್ತು ಲೇಖಕ ದಂಡಿನಾಥ್ ಕಲಿತಾ ಅವರನ್ನು ಭೇಟಿಯಾದರು. ಇಬ್ಬರ ನಡುವೆ ಪ್ರೇಮಾಂಕುರವಾಗಿ ಮಗುವಿಗೆ ತಾಯಿಯಾದ ಈಕೆಯನ್ನು ಪ್ರಾಬಲ್ಯವಿಲ್ಲದ ಜಾತಿಗೆ ಸೇರಿದವಳೆಂದು ದೂರಿ ದಂಡಿನಾಥನು ತನ್ನ ಹೆತ್ತವರು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿದ ಹುಡುಗಿಯನ್ನು ಮದುವೆಯಾದನು.
20 ನೇ ಶತಮಾನದ ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿ, ಅವಿವಾಹಿತ ತಾಯಂದಿರು ಮತ್ತು ತಂದೆಯಿಲ್ಲದೆ ಜನಿಸಿದ ಅವರ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಬಲವಾಗಿ ಕೀಳಾಗಿ ಕಾಣುವ ಸಮಾಜದ ಮಧ್ಯೆ ಚಂದ್ರಪ್ರಭಾ ಈಗ ಒಬ್ಬಂಟಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಆಕೆ ನಂಬಿದ್ದ ಆದರ್ಶಗಳನ್ನು ಮಗುವಿಗೆ ತುಂಬಿ ಮುಂದೆ ಆ ಮಗ ಅಸ್ಸಾಂನ ಟ್ರೇಡ್ ಯೂನಿಯನ್ ಚಳವಳಿಯಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾದ. ಕಾರ್ಮಿಕ ವರ್ಗದ ಶೋಷಣೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಎತ್ತುವ ಮೂಲಕ ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ಬಿಸಿನೀರಿನಲ್ಲಿ ಇಳಿಸುತ್ತಿದ್ದರು.
ಅಂತಿಮವಾಗಿ ತಮ್ಮ 71 ನೇ ಹುಟ್ಟುಹಬ್ಬದಂದು 13 ಮಾರ್ಚ್ 1972 ರಂದು ಕ್ಯಾನ್ಸರ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಹೋರಾಡಿ ಚಂದ್ರಪ್ರಭಾ ಕೊನೆಯುಸಿರೆಳೆದರು. ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ ಆಕೆ ಮರಣದ ನಂತರ ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿತು. ಆಕೆಯ ಗೌರವಾರ್ಥವಾಗಿ ಗುವಾಹಟಿಯಲ್ಲಿರುವ ಬಾಲಕಿಯರ ಪಾಲಿಟೆಕ್ನಿಕ್ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು.
