ತ್ರಿವೇಣಿ ಗಂಗಾಧರಪ್ಪ
ಸುಪ್ರಸಿದ್ದ ರಾಣಿಯರ ಮೈಮೇಲೆ ಮಿಂಚುತ್ತಿದ್ದ ಬಹುತೇಕ ಆಭರಣಗಳು ತಯಾರಾದದ್ದು ನಮ್ಮ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಎಂಬುದು ಎಷ್ಟು ಜನಕ್ಕೆ ಗೊತ್ತು. ಭಾರತದಿಂದ ಕೊಳ್ಳೆ ಹೊಡೆದ ಬೆಲೆ ಬಾಳುವ ಆಭರಣಗಳಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ, ಇಲ್ಲಿನ ವಿನ್ಯಾಸಕ್ಕೆ ಮಾರು ಹೋದ ವಿದೇಶಿ ರಾಣಿಯರು ಇಲ್ಲಿಂದಲೇ ತಮಗಿಷ್ಟವಾದ ಡಿಸೈನ್‌ ಮಾಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದಂತೂ ಅಕ್ಷರಶಃ ಸತ್ಯ. ಅದೂ ಈ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಮೂಡಿಬಂದ ವಿನ್ಯಾಸಕ್ಕೆ ಬೆರಳು ಮಾಡಿ ತೋರಿಸುವವರೂ ಕೂಡ ಇರಲಿಲ್ಲ.
ಆಭರಣ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸುವುದು ʻಅಂಬಾಜಿ ಶಿಂಧೆʼ ಆಲೋಚನೆಯಲ್ಲ. 1918 ರಲ್ಲಿ ಗೋವಾದ ಮೌಂಟ್ ಸಣ್ಣ ಪಟ್ಟಣವಾದ ಮಾಪುಸಾದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಅವರ ತಂದೆಯ ಅಕಾಲಿಕ ಮರಣ, ಮನೆಯ ಜವಾಬ್ದಾರಿ, ಕಿರಿಯ ಸಹೋದರರನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಆಭರಣ ಅಂಗಡಿಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವಂತೆ ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿತು. ಹಿರಿಯ ಮಗ ತನ್ನ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಪೂರೈಸುವ ಅಗತ್ಯವಾಗಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾದದ್ದು ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಆತನನ್ನು ಹೆಸರಾಂತ ಆಭರಣ ವಿನ್ಯಾಸಕನನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿತು.
ಅವರ ರಚನೆಗಳು ನಾಲ್ಕು ದಶಕಗಳ ಕಾಲ ವೃತ್ತಿಜೀವನದಲ್ಲಿ ರಾಯಧನ ಮತ್ತು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟವು. ಈ ಕೆಲವು ಹೆಸರುಗಳಲ್ಲಿ ರಾಣಿ ಎಲಿಜಬೆತ್ II, ಎಲಿಜಬೆತ್ ಟೇಲರ್, ಸೋಫಿಯಾ ಲೊರೆನ್, ಓಪ್ರಾ ವಿನ್ಫ್ರೇ, ಮಡೋನಾ, ಬರೋಡಾದ ಮಹಾರಾಜ, ಹೈದರಾಬಾದ್‌ನ ನಿಜಾಮ್, ಈಜಿಪ್ಟ್ ರಾಜ ಫಾರೂಕ್, ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾದ ಶೇಖ್ ಇಬ್ನ್ ಸೌದ್ ಮತ್ತು ಇನ್ನೂ ಅನೇಕರು ಇವರ ಲಿಸ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ.
ರತ್ನಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಮತ್ತು ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್‌ನ ‘ಕಿಂಗ್ ಆಫ್ ಡೈಮಂಡ್ಸ್’ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಹ್ಯಾರಿ ವಿನ್‌ಸ್ಟನ್ ಅವರು ಶಿಂಧೆಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ 1962 ರಲ್ಲಿ ಅವರಿಗೆ ತಮ್ಮ ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ನೀಡಿದರು. ವಿನ್‌ಸ್ಟನ್ ಶಿಂಧೆ ಅವರನ್ನು ‘ಜ್ಯುವೆಲ್ ಬಿಹೈಂಡ್ ದಿ ಜ್ಯುವೆಲ್’ ಎಂದು ಕರೆದರು.
ಶಿಂಧೆಯವರ ತಂದೆ ವೆಂಕಟೇಶ್ ಬಳೆ ತಯಾರಕರಾಗಿದ್ದು, ಚಿಕ್ಕ ವಯಸ್ಸಿನಿಂದಲೂ ಸಹಜವಾಗಿ ಕಲೆಯತ್ತ ಆಕರ್ಷಿತರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರ ಪ್ರತಿಭೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದ ಅವರ ಶಿಕ್ಷಕರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು 1930 ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಜವಳಿ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲು ಮುಂಬೈನ ಜೆ ಜೆ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಆರ್ಟ್ಸ್‌ಗೆ ಕಳುಹಿಸುವಂತೆ ಅವರ ಪೋಷಕರಿಗೆ ಸಲಹೆ ನೀಡಿದರು. ತಂದೆ ತೀರಿಕೊಂಡ ಬಳಿಕ ಆಭರಣ ಉದ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಹೆಸರಾದ ನಾರೌತ್ತಮ್ ಭಾವು ಜವೇರಿ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಅವಕಾಶವನ್ನು ಪಡೆದರು.
ಶಿಂಧೆ 1938 ರಲ್ಲಿ ಬರೋಡಾದ ಮಹಾರಾಜ ಸಯಾಜಿರಾವ್ ಗಾಯಕ್ವಾಡ್ ಅವರಿಗೆ ಆಭರಣ ಡಿಸೈನ್‌ ಮಾಡಿ, ರಾಯಧನ ಪಡೆದರು. ಪೋರಬಂದರ್ ಮತ್ತು ಧಾರ್ ಮಹಾರಾಜರು ಮತ್ತು ಹೈದರಾಬಾದ್ ನಿಜಾಮ್ ಸೇರಿದಂತೆ ರಾಜರಿಗೆ ಪೇಟ ಪಿನ್ಗಳು, ಮತ್ತು ಪಟ್ಟಾಭಿಷೇಕದ ಆಭರಣಗಳನ್ನು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಿದರು. ರಾಜಮನೆತನದ ಕುಟುಂಬಗಳಿಗೆ ಆಭರಣ ಸೆಟ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಧಾರ್ಮಿಕ ಚಿಹ್ನೆಗಳು ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಜನಾಂಗೀಯ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡರು.
ಮಹಾರಾಜರು ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭೇಟಿಗಳಿಗೆ ಹೋದಾಗ ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಪ್ರಭಾವದ ಆಭರಣಗಳಿಗೆ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡಿದರು. 1946 ರಲ್ಲಿ 60 ನೇ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವದಂದು ಅಗಾ ಖಾನ್ IIIರ ಮೂರನೇ ಪತ್ನಿ ಧರಿಸಿದ್ದ ಬೆರಗುಗೊಳಿಸುವ ಬಿಳಿ ಸೀರೆಯಲ್ಲಿ 1,200 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ವಜ್ರಗಳನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸಿದರು. ಮಹಾರಾಜರಿಂದ ರತ್ನ ಮತ್ತು ಕಲ್ಲುಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಿ ಇವುಗಳಿಂದ ಶಿಂಧೆ ನೆಕ್ಲೇಸ್, ಉಂಗುರ, ಕಿವಿಯೋಲೆ ಮತ್ತು ಬಳೆಗಳ ರೂಪ ಕೊಟ್ಟರು.
ಶಿಂಧೆಯವರ ಆರಂಭಿಕ ಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ 69.42-ಕ್ಯಾರೆಟ್ ವಜ್ರದ ನೆಕ್ಲೇಸ್ ಅನ್ನು 1966 ರಲ್ಲಿ ಪಿಯರ್ ಆಕಾರದ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು. ಮೂರು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಅದನ್ನು ಎಲಿಜಬೆತ್ ಟೇಲರ್‌ಗಾಗಿ ಖರೀದಿಸಲಾಯಿತು.
ಮತ್ತೊಂದು ಅಮೂಲ್ಯವಾದ ತುಣುಕು ಹ್ಯಾರಿ ವಿನ್‌ಸ್ಟನ್ ಬ್ರಾಂಡ್‌ನ ಶತಮಾನೋತ್ಸವದ ಕಿರೀಟವಾಗಿತ್ತು. ಕಿರೀಟವನ್ನು 100 ಕ್ಯಾರೆಟ್ ತೂಕದ ಏಳು ಅಪರೂಪದ ವಜ್ರಗಳಿಂದ ತುಂಬಿಸಲಾಯಿತು. 1990 ರಲ್ಲಿ ಇದರ ಮೌಲ್ಯ $43 ಮಿಲಿಯನ್ ಆಗಿತ್ತು. 2001 ರಲ್ಲಿ ಅವರ ನಿವೃತ್ತಿಯ ತನಕ, ಶಿಂಧೆ ಅವರು ಉತ್ತಮವಾದ ರತ್ನದ ಕಲ್ಲುಗಳಿಂದ ಹೊಳೆಯುವ ಹಲವಾರು ಮಾದರಿಯ ಆಭರಣಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಿದರು. 2003 ರಲ್ಲಿ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್‌ನಲ್ಲಿ 85 ನೇ ವಯಸ್ಸಿಗೆ ಕಣ್ಣು ಮುಚ್ಚಿದರು.
